Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Tekstfilozoficznywświetlewybranychteoriiprzekładu
teoretycznymczęstobrakujeodniesieniadokonkretnychprzykładów,wyznacza-
jąonepewnenormyicele,którepowinnyprzyświecaćtłumaczowiwjegopracy.
Wartorównieżzwrócićuwagęnaznaczenieprzekładówdlafilozofiijakotakiej.
102010FriedrichSchleiermacher
Jednymzpierwszychteoretykówprzekładu,któregopoglądypobrzmiewająwwie-
lupóźniejszychpracach,byłFriedrichSchleiermacher.W1813rokuopisałondwie
podstawowemetodytłumaczenia:
Albotłumaczpozostawi,nailetomożliwe,wspokojuautoraipoprowadzikuniemu
czytelnika,albopozostawi,wmiaręmożliwości,wspokojuczytelnika,bypoprowa-
dzićkuniemuautora.Drogitesątakrozbieżne,żejednąznichmusimywybraćijed-
nątylkojaknajkonsekwentniejpodążać,gdyżkażdepomieszaniewkonieczny
sposóbzaowocujewysoceniedoskonałymrezultatem,stwarzającniebezpieczeństwo,
iżautoriczytelnikzupełniesięzesobąminą30.
obatepodejściadotłumaczonegotekstuznajdujązastosowaniewdziałalności
przekładowej.nPoprowadzanie”autoradoczytelnikareprezentująchoćbyprzekła-
dyBibliidostosowanedoodmiennychwarunkówkulturowych(takiejaksłynny
przekładnajedenzjęzykóweskimoskich,wktórymnchlebpowszedni”zostałza-
stąpionynrybąpowszednią”31).Innymprzykłademtejmetodysątłumaczeniatek-
stówsatyrycznychihumorystycznych,którychnadrzędnymcelemjestrozbawienie
publiczności,atakżetakzwanalokalizacjagierkomputerowychczyfilmówanimo-
wanych(wpolskiejwersjijęzykowejfilmuShrekpojawiasięnaprzykładnawiązanie
dopopularnegowPolsceserialuanimowanegooŻwirkuiMuchomorku).Wiele
wierszy,wktórychdominujefunkcjapoetycka,doczekałosiępolskichwersjiczęsto
odbiegającychodoryginału,jednakrównieporuszających(przykłademmogąbył
tłumaczeniapoezjiangielskiejautorstwaStanisławaBarańczaka).Wewszystkich
tychprzypadkachmożemyulecwrażeniu,żedziełopowstałooryginalniewjęzyku
przekładu.
Powyższametoda,którejskrajnąwersjąjestadaptacja,niemożebyćjednakza-
stosowanawprzypadkutekstówfilozoficznychczyjakichkolwiekinnychdzieł,
wktórychdominujefunkcjapoznawcza.Studiafilozoficznejakotakiepolegająna
poprowadzeniuczytelnikakuautorowi-dotyczytowrównymstopniutekstówro-
dzimychiobcych.Częstozatemprzekładdziełafilozoficznegobędzienieprzez-
roczysty-składnia,obecnośćterminówobcychczywyjaśnieńmetajęzykowych
30
F.Scheiermacher,Oróżnychmetodachtłumaczenia,tłum.P
.Bukowski,nPrzekładaniec”2009,
nr1,s.17.
31
PrzykładtenprzytaczazaE.NidąmiędzyinnymiP
.Kussmaulw:TrainingtheTranslator,John
BenjaminsPublishing,Amsterdam1995,s.67.
21
