Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Resocjalizacjajakoprzedmiotbadańinterdyscyplinarnych
1.1.1.Filozofiaapedagogikaresocjalizacyjna
Moralnyrozwójludzkościprzebiegałgeneralnieodzniewoleniairestrykcjiwkie-
runkuposzerzaniawolnościcorazszerszychkręgówspołecznychorazracjonalnego
isprawiedliwegotraktowaniajednostekniezależnieodichspołeczno-politycznego
statusuiuprzywilejowania.Czynnikiemwyzwalającymtenkierunekmoralnejewo-
lucjibyłrozwójnaukowo-techniczny,którybezpośredniowaloryzowałpracę,atym
samymwymuszałzmianywmyśleniuowartościludzkiegożycia,corównocześnie
przekładałosięnaszukanieskutecznychsposobówograniczaniadestruktywnychza-
chowańludzi.
Chociażhistorianaukowegorozwojupedagogikiresocjalizacyjnejjestkrótka,to
jejpodstawowezałożeniawywodząsięwłaśnieztychprzełomowychokresówroz-
wojuludzkości,akonkretniezpoczątkowychokresówspołeczeństwanowoczesne-
go.Humanizmfilozofiinowożytnejbyłpierwszymintelektualnymimpulsemdoeli-
minowaniakaryśmierciwykonywanejwwarunkachtorturiponiżaniaoraz
zastępowaniaciemnychiwilgotnychlochówzakładamipenitencjarnymi,wprawdzie
restrykcyjnymi,alezbliżonymidowarunkówludzkiejegzystencji.Niewątpliwieten
postępnigdyniebyłbymożliwybezhumanitarnejiracjonalnejfilozofiiwyprzedza-
jącejzobiektywizowanyrozwójnaukowo-cywilizacyjny.Możnazatemprzyjąć,żeto
właśniefilozofia,awszczególnościnowożytnafilozofiaczłowiekazapoczątkowała
nowoczesnąmyślresocjalizacyjnąidodziśstanowizasadniczyintelektualnyfunda-
mentdlapedagogikiresocjalizacyjnej.Jejbezpośredniwpływwyrażasięwaksjolo-
gicznejwarstwiepedagogikiresocjalizacyjnej,awięcwokreślaniusystemuwarto-
ściicelów,któreprzedstawianewpraktyceprofilaktycznej,terapeutycznejiściśle
resocjalizacyjnej.
Konfrontacjaodwiecznychzwyczajówpostępowaniawobecosóbpotępionychiod-
rzuconychzpostępowymiideamihumanistycznymizaowocowałagłębokąrewolucją
wtraktowaniuwszelkichdewiantówidoprowadziładopojawieniasięinstytucjino-
woczesnegowięzienia,któregofunkcjonowaniedoskonalonoprzezwykorzystywanie
osiągnięćnaukszczegółowych.Wtensposóbrozpocząłsiętrwającydodziśproces
wykorzystywaniaosiągnięćnaukiwresocjalizacji,corównocześnieoznaczaukształ-
towaniesięinterdyscyplinarnegocharakterupedagogikiresocjalizacyjnejijejścisłych
powiązańzinnyminaukami,główniespołecznymi.
Obecniepowiązaniatenajbardziejwidocznewrelacjipedagogikaresocjaliza-
cyjnaapsychologiaisocjologia,alenasamympoczątkuracjonalnegotraktowaniade-
wiantówbezpośrednierozwiązaniapochodziłyznowożytnychnaukprawnych,ściśle
powiązanychzoświeceniowąkoncepcjączłowieka.Zperspektywyhistorycznejwidać,
żetowłaśnieprawobyłopomostemłączącymmyślipraktykęresocjalizacyjnązhu-
manistycznymiideamiiuniwersalnymiwartościamirozważanymiwfilozofii.Trudno
tutajprzedstawićwszystkiepośrednieibezpośrednieskutkioddziaływańfilozofiina
myślipraktykęresocjalizacyjną,jakiezaznaczyłysięnaposzczególnychetapachpo-
jawianiasięponadhistorycznychsystemówiparadygmatówfilozoficznychikolejnych
rozwiązańprawno-kodeksowych.