Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Teoriaresocjalizacjiwstrukturzenaukspo∏ecznych
23
Rozwójtychdyscyplinjestrównoległy,aichzasadniczeosiągnięciabadawcze
iprzyjmowaneparadygmatyniemalnatychmiastbyłyprzenoszonenagruntmyśli
ipraktykiresocjalizacyjnej.Wydajesięjednak,żepsychologiabardziejniżsocjologia
przyczyniłasiędonaukowegorozwojupedagogikiresocjalizacyjnejijejwpływzazna-
czyłsięznaczniewcześniej.Ponadto,użytecznośćpsychologiizaznaczasięwyraźniej
wcentralnymobszarzezainteresowańpedagogikiresocjalizacyjnej,gdyżpsychologia
udostępniatwierdzenia,któremogąbyćwykorzystywanedodiagnozyiopracowania
metodterapiiresocjalizacjiwwarunkachizolacjiinstytucjonalnej.Wpływsocjolo-
giizaznaczasiębardziejwtłumaczeniuspołecznychźródełprzestępczości,ajejwy-
jaśnienianieodzownewopracowywaniuprogramówprofilaktykiwśrodowisku
otwartym,chociażwrazzewzrostemnaukowejkondycji,jejprzydatnośćzaznaczasię
corazbardziejrównieżwresocjalizacjiinstytucjonalnej(teoriamałychgrup,grupyró-
wieśnicze,dewiacjewukładachinterpersonalnych).
1.1.2.Psychologiaapedagogikaresocjalizacyjna
Bezwątpienianajwięcejkorzyścidlateoriiipraktykiresocjalizacyjnejwypływazogól-
nychparadygmatówieksperymentalnychbadańprowadzonychnagrunciepsycholo-
gii.Bezpośrednieprzełożeniaosiągnięćpsychologiinaresocjalizacjęwidocznejuż
wprzednaukowejpsychologii,awięcwnauceo„duszyczłowieka”,rozwijanejwob-
rębiefilozofiiiteologii.Teoretyczneźródłamyśliresocjalizacyjnejtkwiąwpsycholo-
giihormistycznejiteoriipsychodynamicznej,anaukowapsychologia,zapoczątkowa-
nawlaboratoriumWilhelmaWandtaw1879r.,systematyczniedostarczała
obiektywnychfaktów,uogólnieńipraw,którewyjaśniałygenezęludzkiejpsychiki,
prawidłowościfunkcjonowaniaosobowościnaposzczególnychetapachrozwojuon-
togenetycznegoizachowaniajednostkiocenianezpunktuwidzeniaspołecznychstan-
dardówiaksjonormatywnychsystemów.Tesameosiągnięciapsychologiibyływyko-
rzystywanedointerpretacjietiologiizachowańdewiacyjnych,zwłaszczaprzestępczości,
objaśniałyprocespatologizacjiosobowości,arównocześniestanowiłypodstawędo
opracowywaniazasadimetodpowstrzymywaniaiodwracaniategoprocesu.Systema-
tyzacjapojęćicząstkowychwynikówbadańempirycznych,orazobserwacjiinspirowa-
nychprzełomowyminurtamiwpsychologii,prowadziładoopracowywaniakoherent-
nychsystemówresocjalizacyjnychzasadniczozmieniającychpraktykępostępowania
zjednostkamidewiacyjnymi.
Osiągnięciadwudziestowiecznejpsychologii,zwłaszczapsychodynamicznejibe-
hawiorystycznej,stanowiągłównąbazęteoretycznąwspółczesnychsystemówresocja-
lizacyjnych,terapeutycznychiprofilaktycznych,aodkilkudziesięciolecipodejmowa-
neefektywnepróbyrozwijaniaichprzywykorzystaniuosiągnięćpsychologii
humanistycznej,azwłaszczakognitywnej.Twórczasyntezawspółczesnychnurtów
wpsychologiizaowocowaławielomaeklektycznymipodejściamirealizowanymiwróż-
nychwarunkach,azwłaszczakoncepcjąkognitywno-behawioralnąweryfikowanąeks-
perymentalniewwarunkachrodziny,kuratelisądowejizakładupoprawczego.