Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COBRA
ClausemiKouwenaarem.Natomiastprzedstawicielisztukplastycznychwi-
dzimypotemwśródaktywnychartystówtzw.MiędzynarodówkiSytuacjoni-
stówiichczasopismazlatsześćdziesiątychHL)Internationalesituationni-
stes”(dwanaściezeszytówwlatach1958-1969),HTheSituationistTimes”
(1959-1963)iHSpur”(siedemzeszytówwlatach1960-1962).
ArtyściCobry,jaksięwydaje,niechcieliokreślaćjednoznacznieswojego
programu.Wróżnychwypowiedziachdystansowalisięwobecsurrealizmu,
choćzugrupowańsurrealistycznychwyszli(ąnadrealizm),atakżeinnych
Hizmów”.PodkreślaliHspontaniczność,gwałtowność,tkliwość,zmysłowość
iciepło”,któretocechymiałyokreślaćichsztukęjakoaintelektualnąinie-
zracjonalizowaną.MówilioHpragnieniuwolnościwżyciuspołecznym”,
atworzenieutożsamializodkrywaniemtego,conieznane.Wistociedo-
strzecmożnawliteraturzeCobrywielepodobieństwznadrealizmem,także
ząekspresjonizmem(Hwpływyekspresjonizmubyłyewidentne,aletylko
częściowe”-pisałpolatachDotremontwtekścieCobra,qu>est-cequec>est?,
1978-Cobra,cotojest?).Grupapodejmowałatakżeproblemypolityczne;
niektórzyjejczłonkowiebliscykomunizmowi(Hktomaduszęeksperymen-
tatora,tenniewątpliwiemusibyćkomunistą”-twierdziłDotremont)ze-
rwałoztąideologiąwniezgodzienasocrealizm(ąrealizmsocjalistyczny)
-por.pamfletDotremontaLeréalismesocialistecontrelarévolution(1950,Re-
alizmsocjalistycznyprzeciwrewolucji).
PośródtekstówstricteliterackichczłonkówCobrywyróżnićtrzeba,jako
charakterystyczne,tomyDotremontaVues,Laponie(1957,Widoki,Laponia)
ioudziwnionymtytuleLtationexatumulte(1970)zlogogramami,wiersza-
mi-szyframi,lingwistycznymigramisemantykąichwytamilettrystyczny-
mi(ąpoezjakonkretna).PomysłyzkręguHzapisuautomatycznego”sur-
realistóworazeksperymentyztypografiątekstuznajdziemywtomachin-
nychBelgów:Noireta,np.wL>aventuredévorante(1950,Pożerającaprzygoda)
iL>oeil,l>oreilleetlelieu(1979,Oko,uchoimiejsce)iBourgoignie)a(ur.1915)
wLettresenjeu–jeuxdel>˘tre(1969).Zinspiracjisurrealistycznychwyra-
stałateżpoezjahol.pisarzaElburga(1919-1992),autoram.in.zbioruLa-
agTibet(1952,NiskiTybet)zwierszamiowyzwolonejwyobraŹniizaskaku-
jącymiasocjacjami.HAbstrakcyjną”poezjęuprawiałrównieżjegorodak
Lucebert(1924-1994),akolejnegoczłonkapóŹniejszychVijftigers,Ko-
uwenaara(ur.1923)możnaokreślićmianempoety-lingwisty(por.m.in.
Achtereenwoord,1953-Zasłowem;Gebruikvanwoorden,1958-Używanie
słów).Wspomnianewyżejśladyekspresjonizmubyłyobecnewtwórczości
DuńczykaSchadegopiszącegonałamachHCobry”,któryjakopoetadebiu-
towałjużwr.1925.
G.Atkins:AsgerJorn.TheFinalYears1965-1973,Paris1980;W
.Stokvis:Cobra,Amsterdam1974;
J.-C.Lambert:Cobra,unartlibre,Paris1983;Warmoes(red.):Cinquanteansd>avant-garde1917-1967,Bru-
xelles1983;J.Falicki:HistoriafrancuskojęzycznejliteraturyBelgów,Wrocław1990;S.Home:Gwałtnakul-
turze,Warszawa1993;J.Weisgerber(red.):Lesavant-gardeslittérairesenBelgique,Bruxelles1991;Grupa
Cobra,Warszawa1997(katalogwystawywZachęcie).
COLLEGED’ESTHÉTIQUEMODERNE
/KOLEGIUMNOWOCZESNEJ
ESTETYKI/(franc.)©NATURYZM
83
