Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„CONTIMPORANUL”
COLLEGEDEPATAPHYSIQUE(franc.)©KOLEGIUMPATAFIZYKI
CONFESSIONALPOETRY(amer.)©POEZJAZWIERZENIA
ConstantinBrâncuVi
„CONTIMPORANUL”(HWspółczesny”),rum.czasopismoliteracko-arty-
styczneskupiającegrupętwórców,któraupowszechniałaipropagowała
wmiędzywojniuideeąawangardy(1),głównieąkonstruktywizmu.Wy-
dawanewlatach1922-1932pismoitowarzyszącemuugrupowanieartystów
wytworzyłyswoistąszkołęnowatorstwainowoczesnościwkulturzerum.
zdominowanejwtedyprzezkonserwatywneprogramynarodowo-chłopskie
(ąpoporanizm,ąHGîndirea”,ąHS}m}n}torul”).
JużczłonkowiegrupyLatawca(Sbur}torul)przypiśmieHSbur}torul”
(1919-1927)założonymprzezE.Lovinescu(1881-1943)dostrzegaliko-
niecznośćnowychposzukiwańwsztuceiotwarcialiteraturyrum.naeur.
współczesność,aprasakulturalnaprzynosiłainformacjeoartystycznychwy-
darzeniachnaZachodzie.Itaknp.przekładmanifestufuturystycznego
F
.T
.MarinettiegoukazałsięnałamachdziennikaHDemokraYia”(Craiova),
tegosamegodnia,cowHLeFigaro”,czyli20lutego1909!Zaśsamąfutu-
ryzmstałsięprzedmiotemuniwersyteckiegowykładubukareszteńskiego
badaczaO.Denusianu(1873-1938),notabeneteoretykaąsymbolizmu.
JednakdopieronarodzinypismaHContimporanul”zintensyfikowałyrum.
otwarcienaeur.awangardę.KierowałnimpoetaipublicystaI.Vinea(1895-
1964),któryjużwcześniejpodejmowałróżneinicjatywywydawnicze:
w1912r.wrazzprzyszłymprogramotwórcąądadaizmuT
.Tzarą(1896-
1963)założyłpismoHSimbolul”,aw1915redagowałperiodykpt.HChema-
rea”.Vineazgromadziłwokółsiebiesporegronomłodychartystów:ado
współpracypozyskałm.in.takichpoetówjakT
.Arghezi(1880-1967),I.Mi-
nulescu(1881-1944),I.Barbu(1895-1961),atakżeznanychjużwEuropie
artystów,malarza,byłegodadaistęzCabaretVoltaireiuczestnikamanifesta-
cjikonstruktywistycznychwNiemczechM.Iancu(MarcelJanco,1895-
1985)irzeŹbiarzaC.BrâncuViego(1876-1957)orazM.PetraVcu(1872-
1949)iC.Mih}ilescu(1887-1965).
HContimporanul”byłopismemdośćcharakterystycznymdlaformacji
awangardowej:początkowoprezentowałoszerokąiraczejeklektycznąpano-
ramęnowoczesnychkierunków.Ogłoszony19maja1924wnr46program
pt.Manifestactivistca
˝tretinerime(Manifestaktywistówdomłodzieży)potwierdza
tęobserwację:jegozdecydowanehasłabyłyswoistąsynteząąekspresjoni-
zmu,futuryzmuidadaizmu,przezktóreprzebijaływsposóbbardziejzdecy-
dowanyracjekonstruktywizmu.
HPreczzesprzedajnąsztuką”-głosiłwManifeścieVineaiodrzucająctra-
dycję(Hzabijmynaszychzmarłych!”),skazywałnaśmierćwszelkisentymen-
talizm,epopejęipowieśćpsychologiczną(miałjezastąpićHdobry,powsze-
dnireportaż”),nawoływałdoHwykorzenieniaindywidualizmu”narzecz
kolektywnejHsztukiintegralnej”(arteintegrala
v)orazzapowiadałHcudsłowa
nowegoiwpełnidoskonałego”.Krytykującmimetyczneujęciaąnaturali-
zmupodkreślałwalorHczystejkreacjiducha”,sztukiklarownejoHregułach
irównowadzemechanizmu”.Mówiłokorzyściachzmysłusyntezyiabstrak-
84
