Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Bypojąćistotęodkryćgeografcznychikontaktówmiędzykulturowychnaprzeło-
mieXViXVIwieku,trzebamiećnauwadzedwapodstawoweelementy,któretylko
zpozoruwydawałysięmałoznaczące:popierwsze,żeglarzepochodzilizEuropy,
apodrugie,byliwysłannikamiswoichwładców.Wtympierwszymprzypadkuprzy-
należnośćdookreślonejgrupykulturowejipodleganiekonkretnymrozkazom
wznacznejmierzezdeterminowałyichstosunekdonowoodkrywanychiniezna-
nychziem.Własnakulturanatleobcychzawszebędzieuprzywilejowana,itonie
zracjijejewentualnychzalet,leczgłówniedlatego,żenieodmienniestanowidla
naspunktwyjścia,niemożemyodniejuciec,czytegochcemy,czynie1.Poznawa-
nieuinnego”wiedziewtymprzypadkudopróbjegoprzyswajanialubraczej-
oswojenia,byzniwelowaćpoczuciezagrożenialubniepokoju.Alegorycznierzecz
ujmując,tanowasytuacjaprowadzidozacieraniaróżnicmiędzydwiemastykający-
misięsferamilubcywilizacjamiijeśliEuropejczykbędziepragnąłpoczućsię
wnowoodkrytymmiejscujakuusiebie”
,tonaturalnąkolejąrzeczybędzienakła-
danienazastanąrzeczywistośćwłasnegosposobumyślenia,własnejkultury,religii
iwłasnejgospodarki.Dlatego,byćmoże,odpróbowegouoswojenia”tylkokrok
dopoczuciawyższościichęcidominacji2.Reasumując,planyrealizacjitego
niezwykleważnego,jaksięokazuje,uoswojenia”wfaziepierwszejobecnościuinne-
go”wobcejrzeczywistościpowinnywybiegaćnieconaprzódiuwzględniać
następstwatakiegodziałania3.
EwangelizacjaAmerykiŁacińskiejtodziełomisyjnebezprecedensuwdziejach
świata.ZapoczątkowanauproguXVIwieku,wrazzpojawieniemsięnaobuamery-
kańskichkontynentachpierwszychmisjonarzy,niespełna150latpóźniej,na
znacznymobszarzeamerykańskiegokontynentu,dobiegałapomyślnegokońca,
obejmującswymzasięgiemterytoriumopowierzchniprzekraczającej20milionów
kilometrówkwadratowych-odśrodkowegoChileażpopołudniowerubieżeSta-
nówZjednoczonych.Rezultattychdziałańbyłnatylesilny,żekilkawiekówpóźniej
papieżJanPawełIImógłpowiedzieć,iżwodróżnieniuodnarodówEuropy,którena
nawróceniepotrzebowałykilkuwieków,unarodyAmerykiŁacińskiejnarodziłysię
jakonarodychrześcijańskie”4.
SłowaswojegowielkiegopoprzednikasparafrazowałBenedyktXVIwprzemówie-
niuwygłoszonympodczasceremoniipowitanianalotniskuwSãoPaulo9maja
2007rokupodczaspielgrzymkidoBrazylii.Powiedziałm.in.:
