Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
ŚWIATKOLONIALNEJAMERYKIŁACIŃSKIEJ
atakżegór,wąwozówiszczytówwznoszącychsięponadchmury.Wtymkraju
mgiełichmurMistekowieodczuwalipotrzebęzmaterializowania,dążylizawszelką
cenędotego,abyodróżniaćsięjakoludziewotoczeniuoparówiduchów.Kodeks
Vindobonensis,misteckidokumentotematycewróżbiarskiejigenealogicznej,
wsposóbdosłownyprzedstawiałkatalognarzut,spódnicibluzzadziwiającychswą
różnorodnościąibogactwemkolorów,dziękiktórymczłowiekstawałsiępodmio-
tem,anieczęściąnatury.Wubiorachdominowałagłęboka,połyskliwaczer-
wieńpurpuryikarminkoszeniliwpołączeniuzbielą,zieleniąibłękitem29.Umi-
łowaniebarwprzejawiałosiętakżewkompozycjachumieszczonychnaelewacjach
pałacówiświątyń,ceramice,wyrobachjubilerskich,broni,chorągwiach,instrumen-
tachmuzycznych.Wkrainiechmurnależałosięnajpierwzmaterializować,odróżnić
odprzyrody,abymócpóźniejdostąpićzaszczytuwejściadosiedzibybogów,wśród
którychjednymznajważniejszychbyłQuetzalcoatl(znanyrównieżjakoupierzony
wąż),narodzonyznabrzmiałegokamiennegobrzuchaiprzedstawianywtygry-
siejskórze,znogamisplecionyminiczymdwawęże.Wedługmisteckichwierzeń
Quetzalcoatlbyłopiekunemczłowieka,zwłaszczarzemieślników.Nauczałludzi,
przekazywałwiedzęokalendarzu,niebieiświeciepodziemnym.Wyobrażanyjako
bógobiałejskórzeijasnychoczach,intensywniewypatrywanyioczekiwany,miał
nadejśćodwschodu,abyrazemzmisteckimludemwielkichartystów,wojowników
iwalecznychksiążątpokonaćciasnegranicewąskichdolinotoczonychgórami,
nadktóryminieustanniezalegałynierozproszoneigęstechmury.
ElTajín,Teotihuacán,Tula
Wokresieklasycznym(lata250-900n.e.)pojawiłasięnawybrzeżuZatokiMeksy-
kańskiejkulturaokreślanajakocywilizacjaElTajín,zapewneodnazwygłównego
stanowiskaarcheologicznego,naktórymnastąpiłjejrozkwit,lubodimienialokal-
negobóstwadeszczu.Cywilizacjata,wpóźniejszymokresieutożsamianazludem
Totonaków,zostałaukształtowananabaziekilkuinnychkultur-Olmeków,Teotihu-
akanów,Zapoteków.Wynikibadańarcheologicznychwykazały,żekulturaElTajín
trwaładośćdługoiwygasłasamoistnieok.1300rokun.e.30,ajejżycie,zarówno
wwymiarzepublicznym,jakijednostkowym,podobniejakwwiększościspo-
łeczeństwmezoamerykańskich,byłopodporządkowanereligii.Wpanteonie
bogównajważniejsząrolęodgrywałotrzech:bógkukurydzy-Centeotl,bógdesz-
czuipiorunów-TajínorazQuetzalcoatl(przedstawianywpostaciupierzone-
gowęża),bógłączącymożliwościkierowaniasprawamiswoichpoprzedników
(główniesłońcaideszczu),swoistenadbóstwo.
NajwiększymosiągnięciemarchitektonicznymtegoobszarubyłoElTajín,miasto
położonewtropikalnejwąskiejdoliniedzisiejszegostanuVeracruz,zoryginalną
