Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Rozdział1.Celekształcenia
1.6.Różnicowaniewymagań
Ostatniprzełomwiekówtookres,wktórymszybkowzrastazainteresowanie
pedagogównormowaniemwymagań,rozumianymjakoustanawianienorm
osiągnięćuczniów,tj.wzorcówczynności,jakiemająopanować.Normowanie
wymagańjestczęściąszerszegoprogramuedukacyjnego,amianowiciezapewniania
jakościkształceniawskalikrajuiwskalimiędzynarodowej.Bymócorzec,że
kształcenieuzyskałookreślonąjakość,trzebaposłużyćsięodpowiedniminormami.
Normowaniewymagańwedukacjimożnatakżeuznaćzaprzejawogólno-
cywilizacyjnegodążeniadostandaryzacjidziałańludzkich,czylidoograniczenia
dowolnościkażdegodziałaniadopewnejliczbytypowychproceduriwyników.
Wtechnicestandaryzacjawytworów(elementów,zespołów,urządzeń,narzędzi,
komputerów,samochodów,domów)iprocesów(konstrukcji,eksploatacji,komu-
nikacji)święcitriumfy,bezwątpieniausprawniatakżeorganizacjędziałań
masowychwwieluinnychsferach,np.finansowej,komunikacyjnej,biurowej,
mieszkaniowej,turystycznej,sportowej.Alewedukacji?
Humaniścistarająsięochronićszkołę,podobniejakkulturęisztukę,przed
próbamiujednolicenia.Ichargumentysąniebagatelne:standaryzacjanietylkoutrudnia
rozwójjednostkompodpewnymwzględemsłabszym,niebędącymwstaniespełnić
ogólnieobowiązującejnormy,lecztakżeupośledzatwórczośćjednostekwybitnych.
Sytuacjękomplikuje,mocnozakorzenionawspołeczeństwie,ideologiaszkoły
jednolitej,tj.szkołyjednakowejdlawszystkichidającejwszystkim,przynajmniej
naniższychszczeblach,jednakowewykształcenie.Jejbłądpoleganazałożeniu,że
edukacjęmożnakomuśprzekazaćjakpaczkęprzezpocztę.Wrzeczywistości
uczeniesięprzebieganapoziomie,najakiuczeńmożezdobyćsięemocjonalnie
ipoznawczowokreślonych–nietylkoprzezszkołę–warunkach.
Jednopoziomoweiwielopoziomowenormyosiągnięćuczniówsądwoma
równoległymirozwiązaniamiproblemunormowaniaedukacyjnego.Zajmiemysię
nimikolejno.
Normyjednopoziomowe.Normyte,nieustopniowanewedługpoziomów
wymagań,wciążjeszczeprzeważająwnaszychdokumentachoświatowych.Kiedyś
kryłysięwczęści„Uwagiorealizacji”programówkształcenia,potemwydobyto
jenaświatłodziennewpostacidziału„Osiągnięciauczniów”lub„Najważniejsze
wiadomościiumiejętności”,aobecniesąnajbardziejwyrazistewpodstawach
programowychiwpublikacjachCentralnejKomisjiEgzaminacyjnejjako„Standardy
wymagańegzaminacyjnych”,akcentująceumiejętnościpoznawczeuczniów.
Wszędzietamstanowiąbądźzwięzłeopisyczynności,jakieuczniowiepowinni
opanować,bądźtylkoichnazwy(np.czytanie)zokreśleniemjakościibiegłości
(np.ciche,„zezrozumieniem”,płynne)icharakterystykąsytuacjiwykonywania
(np.określeniemrodzajuipoziomutrudnościczytanychtekstów).
Termin„standard”jeststosowanywedukacji,gdypewnanormamacharakter
oficjalny,powszechnieobowiązujący.Standardyedukacyjnesątonormydotyczące
