Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nato,zja​kiejro​dzi​nyuczeńpo​cho​dzi.
Godnośćzwiązanajestzsamąnaturączłowieka,jestjego
wewnętrznymiwrodzonymznamieniem,niezależnymodkontekstu
społecznegoihistorycznego.Poczuciewłasnejgodnościpociąga
zasobącałyzespółwymagańwobecsamegosiebie.Ponadto
zobowiązujeonadoszacunkuwobecinnychosób9.Jesttoszczególnie
istotnewprocesiewychowania.Wychowawcarespektującywłasną
godnośćniebędziedeprecjonowałgodnościosobowejwychowanka,
niebędziegoponiżał,ośmie​szałaniupo​ka​rzał.
Najwyższymkryteriumgodnościjestmiłość,któraniedopuszcza
doinstrumentalnegotraktowaniaczłowieka.Światosóbwcałymswym
zakresiejestwięcdlaosoby–podmiotudziałaniamoralnego–„polem
odpowiedzialnejmiłości”10.Stądteżwynika,żegodnośćosoby
ludzkiej„jestwartościąwsobieiprzezsię,iwymaga,bytraktowano
jąjakotaką,nigdyzaśjakoprzedmiot,którymożnaużyć,narzędzie
czyrzecz”11.Granicagodnościjestnaruszanawtedy,gdyjesteśmy
uprzedmiotawiani,gdyniejesteśmytraktowanijakorozumnyiwolny
podmiotwłasnychdziałań,atakżewmomencietraktowaniadrugiego
–zwłaszczasłabszegoczłowieka–wsposóbuwłaczającyjego
god​ności.
Tezamówiącaoniezmiennymcharakterzeosobyludzkiejstanowi
zasadniczyargumentwlicznychdyskusjachnatematwartościżycia
człowieka.Strukturaosobyijejgodnośćstanowiąodpoczęcia
donaturalnejśmierciczłowiekajegoniezbywalneiniezmienne
elementy.Natymopierasięsankcjaetyczna,którazabraniawszelkich
„za​machów”natewar​tości12.
Człowiek,jakoludzkaosoba,jestwielostronnieuwikłanywrelacje,
ponadtosamzdajesobiesprawęztego,żejestpodmiotemtych
relacji.Maonświadomośćsiebiejakopodmiotudziałaniaoraz
doznawaniaiwie,jakiesąjegowięzizespołeczeństwem.Wiedząc
otym,żebezspołecznościaniniemógłbysięurodzić,gdyż
tukoniecznisąrodzice,aniteżniemógłbyzdobyćwykształcenia,nie
mógłbynormalnieprzeżyć,ponieważciąglepotrzebujeczłowieka
drugiegoizespołuludzi,aprzeztodoświadczarelacji,któregowiążą
zespołecznością.Gdytymczasempierwsząpodstawąkonieczności
nawiązaniarelacjispołecznychjestprzygodnośćipotencjalność
człowieczeństwa.Będącbytemprzygodnym,nieposiadasamzsiebie
iprzezsiebietegodobra,którejestkoniecznedlażycia.Stąd
zkoniecznościjestnakierowanykudobru,któremauzupełnićjego
człowieczeństwo.Jesttoistotne,koniecznościoweprzyporządkowanie