Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Państwojakoszczególnaorganizacja
społeczeństwa
1.1.Pojęcieigenezapaństwa
Początkowezrębypaństwajakoformyorganizacjiplemiennej,wktórejwyraźnieza-
rysowanorolekażdejjednostkiigrupyspołecznej,byłynaznaczoneswoistympącz-
kowaniem.PowstającewstarożytnejMezopotamiiczystarożytnychAtenachpań-
stwa-miastaskładałysięzazwyczajzmaksymalniekilkutysięcyobywatelimających
podobnąliczbęniewolników.Kiedypopulacjadanegopaństwa-miastarozrastałasię
istanowiłazagrożeniewplemiennejstrukturze,koniecznystawałsiępodział.Wten
sposóbczęśćobywateliprzeludnionegowówczasmiastabyłapośredniozmuszana
domigracjiizakładanianowegopodobnegotworuorganizacjispołeczeństwa.Tak
powstałowielepaństw-miastnawschodnimwybrzeżuMorzaŚródziemnego.Wpo-
czątkowymokresienieutrzymywałyzesobążadnychkontaktówekonomicznychczy
kulturowych.Zachowywałyjedynierelacjeformalne,mniejlubbardziejzależne.
Byłyzamknięte,alesamowystarczalne.Jeżeliniemogłyosiągnąćsamowystarczal-
ności,tomusiałyupaść,zniknąćlubsamoistniesięrozwiązać.Późniejtakpowstałe
państwa-miastazostałyzmuszonedootwarcianaświat.Krokiemwtymkierunku
byłamożliwośćprowadzeniawymianyhandlowej.Atenyjakopierwszeuświadomiły
sobiekorzyściekonomicznepłynącezhandlu,codoprowadziłodojegousprawnie-
niaprzezbudowęportu,awkonsekwencji–dowyłonienianowejklasykupieckiej
(ludzizamożnychiwpływowych).Ateny,prowadzącwymianęhandlowązeswo-
imikoloniamiiinnymipaństwami-miastami,gromadziłynietylkoprofityekono-
miczne.Dziękimożliwościprzepływutowaru,azwłaszczainformacjiiwiedzy,
zaczętopodważaćautorytetmędrcówplemiennych,którzywnowejsytuacjiwidzieli
więcejzagrożeńniżpożytków.Wtensposóbdoszłodooczywistychsprzeczności
interesównowejklasyspołecznej(kupcówihandlarzy)orazwodzówczyprzywód-
cówpaństw-miast.Byłtopoczątekpowstawaniaspołeczeństwaotwartego,które
