Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pełniejsza,używanaprzezLINNEUSZAnazwategourządzeniatovasculumDillenianum24–jego
wynalazcąbądźpomysłodawcąmógłbyćwięcbotanikJOHANNJACOBDILLENIUS(1684–1747),
zktórymLINNEUSZspotkałsięw1737r.wOxfordzie.
Używanoteżtorebskórzanychlubworkówzwodoodpornegopłótna25.Dziś,abyroślinynie
więdły,chronisięjezwyklefolią.Foliapolietylenowa,takpowszechnaiużytecznadzisiaj
wpostaciwszelkichworkówitoreb,zaczęławchodzićdopowszechnegoużytkudopieropoII
wojnieświatowej.
Równieżwlatach50.XXw.opisanojakonowośćwdziedziniesuszeniaroślinużyciedrucia-
nychsiatek26,któremiałyzastąpićprasęterenowąwykonanązdwóchpłytdrewnianych.Obecnie
drucianesiatkidosuszenia(por.rys.5.12)sąjużpodstawowymwyposażeniemkażdegoflorysty.
Znajomośćgatunkówroślinnabierałastopniowoznaczeniajakojedenzelementówwiedzy
ogólnej.WXVIIIwiekuherboryzowanieikolekcjonowanieroślinstałosięjużprawdziwąmodą
–dziśokreślasięjąmianemzielnikarstwa27,aposiadaniezielnikaświadczyłooerudycjiwłaści-
cielaniemniejniżjegopełnaksiążekbiblioteka.
Najbardziejosobliwymizabytkamikolekcjonerskimiwhistoriibotanikisąprawdopodobnie
księgidrzewne,inaczejbiblioteczkidrzewne(niem.Holzbibliothek).Niesąonedokumentami
botanicznyminamiaręzielnika,leczświadcząniewątpliwieogłębokimzainteresowaniuichtwór-
cówprzyrodą.ModanaichwykonywaniezapanowaławXVIIIwieku.Byłytozestawypudełek
sporządzonychzdrewnajednegogatunkudrzewalubkrzewu,wktórychwnętrzuumieszczano
wszystkiemożliweczęścidotegogatunkunależące:nasiona,łupiny,owoce,szyszki,kwiatostany,
pędy,łuskipączkowe,liście,siewki,anawetwióry,popiółiwęgieldrzewny.Grzbietpudełkabył
obitykorątegożgatunku.Całośćuzupełnianoopisemwklejonymodwewnątrz,wprzewidzianym
dotegowyżłobieniu.Czasemwksięgachdrzewnychumieszczanorównieżspreparowaneokazy
owadówżerującychnadanymdrzewieczykrzewieorazcecydia,czyliwyrośla.Takieniezwykłe
kolekcjewykonywanowcałejEuropie.ZachowałysięrównieżwkilkumiejscachwPolsce28.
Najstarszezielnikiinstytucje.Spośródnajstarszychzielnikówzałożonychna
świecie,działającychdodziśjakoinstytucje,należywymienić:
•zielnikogrodubotanicznegoiuniwersytetuwPadwie(PAD)29założonyw1545r.,
•holenderskiWielkiZielnik(Rijksherbarium)wLejdzie(L)założonyw1575r.,
•ZielnikiOxfordzkie(OXF,1621r.),
•zbiórwNarodowymMuzeumHistoriiNaturalnejwParyżu(P)założonyw1653r.,
•zielnikKrólewskiegoOgroduBotanicznegowEdynburgu(E)założonyw1670r.,
•zielnikimieniaHugonadeVriesaprzyUniwersyteciewAmsterdamie(AMD)
założonyw1700r.
Większośćnajsłynniejszychkolekcjieuropejskich,np.wKew(K),Kopenhadze(C),
Uppsali(UPS),BerlinieDahlem(B),Brukseli(BR),Hamburgu(HBG),Monachium
(M),Wiedniu(W)idziesiątkiinnychdatujesięnaIIpołowęXVIIIwieku.Zielniki
wStanachZjednoczonych,np.wNowymJorku(NY),Filadelfii(PH),Cambridge(stan
24LINNAEUS1783,s.293.
25MĄDALSKI1955,ss.26–29.
26MĄDALSKI1951;MĄDALSKI1955,ss.32–33;MĄDALSKI1958.
27Por.PIEKIEŁKO19881.
28WIŚNIEWSKI2000;WIŚNIEWSKI2001.
29MiędzynarodowyakronimnazwyzielnikazgodnyzIndexHerbariorum,objaśnionywdalszejczęści
tekstu.
10
