Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wszystkiekluczeopartenacechachinnychniżtaksonomicznenazywasiękluczami
sztucznymi20.Publikacjesłużącedooznaczaniaroślin(klucze,ikonografie)różniąsię
nietylkozestawemuwzględnionychgatunków,aleidoboremcechsłużącychdoidenty-
fikacji,cowpływanajakośćiużytecznośćtakichdzieł.Wynikastąd,że:1)używanie
kluczadofloryinnegokraju(np.WyspBrytyjskichwceluoznaczaniaroślinwystę-
pującychwPolsce)możebardzołatwodoprowadzićdobłędnychoznaczeńmimo
pozornejzgodnościcechobserwowanychzopisanymiwkluczu;2)zpowodustałejdąż-
nościtaksonomówdoudoskonaleniasystemuidiagnostykiorazdoopisaniafaktycznej
różnorodnościświatażywego–kluczeróżniąsięnawetwkolejnychwydaniachtego
samegodzieła;3)publikacjetesązawszeokrokwtylezazmieniającąsięlokalnąflorą;
4)kluczewydawanewkrajachościennychmajązastosowaniewidentyfikowaniuroślin
przybyszówzzagranicy(np.naŚląskuOpolskimświetniesprawdzasiękluczdoflory
czeskiej).Narzucatokoniecznośćśledzeniabieżącychkrajowychizagranicznychpubli-
kacjizdziedzinytaksonomiirośliniflorystyki,abynieprzeoczyćnowychelementów
wdanejflorze.NapotwierdzenietegoprzytoczmyobserwacjęRUTKOWSKIEGO21,że
kilkagatunkównowychdlaflorypolskiejzidentyfikowaliunasniedawno(schyłek
XXw.)badaczezagraniczni22.
Roślinymożnaoznaczaćwstanieświeżym(łac.invivo)–nawetwmiejscu,gdzie
rosną(łac.insitu),bądźpozasuszeniuwzielniku(łac.insicco,inherbario).Wostatnim
przypadkujesttoznacznietrudniejsze.
Jeżeliwstępnieoznaczamyokazwterenie,przydatnejestpodręczneszkłopowięk-
szające.Jakodoskonałalupadziałajednakkażdaodwróconalornetkalubluneta,któ-
rejużywamytaksamojakodwróconegookularumikroskopowego(rys.2.1).Jednak
praktykapokazuje,żeoznaczaniegatunkówwczasiewycieczkiterenowejczęstokończy
siębłędem.Lepiejwięcprzeznaczyćczasnaszukaniekolejnychokazówniżnazidenty-
fikowaniejednego.Nabieżącowartozapisywaćtylkocechyulotne(patrzrozdział4).
Itaktrzebabowiemzrewidowaćoznaczeniewpracowni.
Oznaczanieroślinzasuszonych.Jakjużnadmieniono,wymagaonowprawy
wpostępowaniuzzasuszonymmateriałemorazwyobraźni,gdyżniektórecechymorfo-
logiczneroślinsątrudnouchwytne.Pomocnesątunotatkisporządzoneprzedzasusza-
niemokazu,tj.opiscechulotnych,uwagisiedliskoweifotografieokazuwykonane
insitu.Wpracownipodczasoznaczaniawysuszonychokazówposługujemysiębino-
20Przykłademkluczasztucznegojestkluczdooznaczaniastorczykowatych(Orchidaceae)Polskiw:
SZAFER,KULCZYŃSKIiPAWŁOWSKI(1988,ss.933–939),któryjakojednązcechdiagnostycznychwymienia
samożywnośćlubcudzożywnośćtychroślin,awięccechyinneniżbudowaorganówgeneratywnych.Klucze
sztucznemogąwykorzystywaćpodobieństwoiróżnicebudowyorganówwegetatywnychiinneprzypadkowe
zbieżnościcechroślin,np.barwę,rozmiary.Posługująsiędowolniewybranymicechami,głównietakimi,
którewdanejgrupieorganizmów(np.wobrębiejednejrodziny)sąłatwozauważalneinienastręczająozna-
czającemutrudnościinterpretacyjnych.Natomiastklucznaturalnystarasięodzwierciedlaćsystemnaturalny,
wktórymnapodstawieogólnegopodobieństwabudowyorganizmówwnioskujesięoichpokrewieństwie
(wprzypadkuroślinkwiatowychsystemtenopierasięnabudowieorganówgeneratywnych–kwiatów,owo-
ców).ProblemywspółczesnejtaksonomiiisystematykiszczegółowoomawiaMITKA2004.Różnetypykluczy
dooznaczaniaopisujeSTACE1993.ss.272–278.
21RUTKOWSKI2004,ss.7–11.
22Byłatonp.rzęsaturionowa(Lemnaturionifera)–patrz:WOLFFiLANDOLT1994,aspośródmchów–
widłoząbekrozmnóżkowy(Dicranellastaphylina)–patrz:OCHYRA1986.
20
