Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zielnikaochronaprzyrody.Najważniejsząsprawą,którąnależysobieuświado-
mić,przystępującdogromadzeniajakichkolwiekkolekcjiprzyrodniczych,jestto,że
powiększanieichzawszelkącenęprowadzidonadmiernegoczerpaniazzasobówprzy-
rody.Działalnośćtakaniejednokrotnieprzyczyniałasiędoprzetrzebienialubcałkowi-
tegowygubieniapopulacjiwielurzadkichroślin11izwierząt.Zbieractwookazówflory
ifaunyniepoparterzetelnymzainteresowaniem,nieuzasadnioneistotnymipotrze-
baminaukowymianinieopartenaszacunkudlaprzyrodyirespektowaniuprzepisów
prawawyrządzazawszeogromneszkody,zwłaszcza,gdykolekcjazaczynasięrozrastać.
Wtedytokażdynastępnygatunekroślinyczyzwierzęciazbieranyjestdlasamejkolekcji
(„chciałobysięgomieć”),zbierającyudzielasamsobiepozwolenianałamanieprawa
iniszczenieprzyrody,azielnikczyinnyzbiórstajesięsztukądlasztuki.Takiezbieranie
roślinstajesiępodobne…kłusownictwu.
Jużw1993rokuwPolskiejczerwonejksiędzeroślinwanalizieprzyczynwyginięcia
niektórychgatunkówpisano,żeniemożnawykluczyć,iżostatnieokazyzostaływyzbie-
raneprzezkolekcjonerów.Znaszejflorytymsposobemzniknęłazupełniezeswych
ostatnichstanowisknp.pierwiosnkadługokwiatowa(Primulahalleri)12iczosneksztyw-
ny(Alliumstrictum)13.Niematonicwspólnegoznaukowympodejściemdoprzyrody.
Działaniatakiepolegająnadocieraniuzpremedytacjądoostatnichplacówekgatunku,
przeważnieotoczonychochronąrezerwatowąalbopołożonychwparkachnarodowych.
Osobyktóresiętegodopuszczają,powinnysięzainteresowaćraczejfotografiąprzyrod-
niczą.Byograniczyćniebezpieczeństwoniszczeniapopulacjinajrzadszychroślin,bota-
nicyzwieluośrodkównaukowychnierozpowszechniajądokładnychinformacjiokon-
kretnychstanowiskachosobliwościflorystycznychzagrożonychwyginięciem.Taksamo
postępujązoologowiewprzypadkustanowisknajrzadszychptaków14iowadów.
Zdrugiejstronyzielnikjestnieocenionymnarzędziemsamokształceniaorazpo-
mocądydaktycznąwtokunauczaniabotanikiwszkołachśrednichiwyższych.
Kształcenienakierunkachprzyrodniczychniemożesięodbywaćwoderwaniuodprzy-
rody.Nauczaniemorfologiirośliniumiejętnościkorzystaniazkluczydooznaczania
gatunkówizatlasówjestnajbardziejefektywne,jeśliwykorzystujesiężywelubzasu-
szoneokazy.Jednymzelementówdydaktykibotanikijestsamodzielnewykonanieziel-
nika.Powinienonbyćsporządzonyzgodniezpewnymizasadamiipoprawniepod
względemtechnicznym.
Zagadnienieracjonalnegoorazniezagrażającegożywymzasobomprzyrodywyko-
nywaniazielnikaprzedyskutowanonapoczątkurozdziału4.
Oznaczanieroślin.Jesttopostępowanieprowadzącedoznalezienianazwygatun-
kowejrośliny,innymisłowydozidentyfikowaniajejgatunku,iewentualnychniższych
jednostektaksonomicznych:podgatunku,odmiany,formy,kultywaru.Wprocesietym
używasięprzewodników,zwanychkluczamidooznaczaniaroślin(ang.identification
11Nazagrożenie,jakimdlapopulacjirzadkichroślinjestgromadzenieokazówflory,jakopierwszy
wnaszejliteraturzezwróciłuwagęMĄDALSKI(1955,ss.84–85).Jegoobawyokazałysięsłuszne.
12MICHALIK1993.
13FABISZEWSKI1993.
14Por.Polskaczerwonaksięgazwierząt.Kręgowce2001.
18
