Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
AdamMickiewicz–JuliuszSłowacki:psychobiografianaukowa
fią(ijejpodtypy).Dziękiróżnorodnościformirealizowanychfunkcjiczytelnikma
dowyboruopracowanieadekwatnedostopniajegowiedzyodanymtwórcy,może
teżkierowaćsięwłasnymipotrzebamiigustami.Wydajesię,żetagrupabiografii,
docierającdoszerokiegogronaodbiorców,skuteczniespełniawspołeczeństwierolę
popularyzatorskąiedukacyjną,oferując-pozawiedzą-równieżnradośćczytania”.
Elementfikcjiobecnywniemalżewszystkichgatunkachliterackichbiografiidaje
możliwośćkreowaniawydarzeń,codoktórychdanebiograficznesąbardzoubo-
gie.Artystycznewersjetego,cowżyciutwórcyzdarzyćsięmogło,oileniestoją
wsprzecznościzfaktamibiograficznymi,mająszansęrównieżprzybliżaćnasdo
prawdyożyciutwórcy.
2.2.Biografiefaktograficzne
Biografiefaktograficzne,wprzeciwieństwiedobiografiiliterackich,skupionesą
najaknajdokładniejszymodtworzeniuprzebiegużyciadanejpostaci,określającco
rzeczywiściesięzdarzyłonapodstawietego,cozostałozapisanewmaterialebio-
graficznym(dokumentach,korespondencji,wspomnieniachitp.).Dorekonstrukcji
życiabadaczemogąużywaćnarzędzinaukowychbądźwłasnejwiedzy(doświadcze-
niażyciowegoorazteoriipotocznych).Chociażbiografietegotypuiichspecyfika
byłyomawianewpoprzednichpracach(zarównoCz.Kłaka,jakiM.Jasińskiej),to
jednakichautorzypostrzegaliopracowaniafaktograficznejakogatunekjednorodny
iprzeciwstawialigobiografiomliterackim.Powodowałotonadmierneujednolicenie
opisuróżnychgatunkowoform.Poniższaklasyfikacjajestwspółcześniepierwszą
próbąopisaniatychopracowańwcałości.Oczywiściewielezponiżejomawianych
gatunkówbiograficznychjestznanych(przynajmniejznazwy),jednakdotądnieza-
stanawianosię,wczymgatunkitesądosiebiepodobne,acojeróżni50.Ponadto
dotądomawianotepracemonodyscyplinarnie,podczasgdyspojrzenienafaktogra-
ficznegatunkibiografistykiponadpodziałamiuwidaczniazarównoichmożliwości,
jakiograniczeniawynikającezprzynależnościdodanejdziedziny.
Pierwszymgatunkiemrealizującymzałożeniefaktograficznościjestbiogra-
fiadokumentalna.Podstawowymkryteriumwyróżniającymtoopracowaniejest
ograniczenienarracjiwyłączniedoopisużycia.Tentypbiografiicechujesięprze-
50
Dlaporządkunależywspomnieć,żeistniejeklasyfikacjabiografiinaukowychautorstwaMieczy-
sławaŁojka(por.tegoż,Biografiepisarzywnauczaniuliteratury,Warszawa1985).Jednakbadacz,nie
wprowadzającścisłejdefinicjibiografii,pomieszałopracowaniabiograficznezmateriałamiźródłowymi.
Dotegowszystkiegododałjeszczegatunkikrótkie.Wefekciewyróżniłnastępującenbiografienauko-
we”:biogram,bibliografiaosobowa(należącaprzecieżdopracdokumentacyjnych),kalendaria(kroniki)
życiaitwórczości(równieżmateriałyźródłowe)imonografiaosobowa(wyłącznieonajestprawdzi-
wąbiografiąnaukową).Dlategotrudnonazwaćtępropozycjęprawdziwąklasyfikacją,tymbardziejże
wnastępnymrozdzialeksiążkipojawiasiękuriozalnepojęcienbiografiiosobistejpisarzy”,podktórym
kryjąsię:korespondencja,dzienniki,pamiętnikiorazpowieśćautobiograficzna.Awszystkoto,nazwane
nmateriałembiograficznym”,całyczasutożsamianejestznbiografią”.Trudnoowiększezamieszanie
terminologiczne(por.tamże,s.278-287).
