Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Zagadnieniawprowadzające
administracjisensulargo17.ZdaniemM.Muchy,nmówiącojawnościdziałańad-
ministracjinależystwierdzić,iżdziałalnośćtajestjawna,gdyprawodopoinformo-
waniajestzasadą,tajemnicazaśwyjątkiem”18.Wybitnaznawczyniproblematyki
jawnościwadministracji,T.Górzyńskadefiniowałajawnośćjakonprzeciwieństwo
tajemnicyipoufnościwkontaktachobywatelazwładzą,administracją,atakże
wrelacjachmiędzyorganamipaństwowymi,samorządowymi,organizacjami
wszelkiegorodzaju”.Wopiniitejautorkinjawnośćtostanwzględnegobrakuprze-
szkód,abybyćpoinformowanymimócinformowaćinnych,czyliabymócposzu-
kiwaćinformacji,domagaćsięjej,otrzymywaćiprzekazywać(komunikowaćiroz-
powszechniać)informację.Tostanwzględnieswobodnegodostępudoinformacji
wszerokimtegosłowaznaczeniu,możliwośćwgląduwsprawynietylkoswoje,
indywidualne(jeśliinformacjetakiesąwposiadaniuorganówiinstytucji),aletak-
żewspólne:społeczne,polityczne,państwowe,regionalne.Jawnośćtorelatywnie
nieskrępowanydostępdowszelkiegorodzajuinformacji,dokumentów,działalno-
ści,motywów,autorów.Tobrakzakazuudostępnienia,choćbraknakazuniejest
równoznacznyzniemożliwościąujawnienia(udostępnienia).Toregułaeliminująca
barieręmiędzypotrzebąwgląduirzeczywistymdostępem”19.
Elementemmającymkluczoweznaczeniewprzedstawionejdefinicjijest
względnycharakterjawności.Jawnościniemożnarozpatrywaćwkategoriach
absolutnych.Jawnośćnaogółniemacharakterubezwzględnego.Niemniejogra-
niczeniewdostępiedoinformacjiniezawszebędzieoznaczało,żewdanymob-
szarzejawnośćniewystępuje.Możnapowiedzieć,żejawnośćniejeststała,żema
charakterstopniowalny.Ilośćijakośćdostępnejinformacjiorazszerokośćkręgu
podmiotówuprawnionychdojejotrzymaniabędąokreślałystopieńnasileniajaw-
ności.Wysokistopieńnasilenia,awięcdostępnośćinformacjiwmożliwienajszer-
szymwymiarzeidlamożliwiejaknajwiększejgrupypodmiotów,będzieoznaczał,
żejawnośćwdanymsystemieprawamacharaktercechy,awokreślonychprzy-
padkachzasadytegosystemu.Iprzeciwnie,niskipoziombędziesugerował,żece-
chą(czyzasadą)systemujestniejawnycharakterdziałańadministracjipublicznej.
Wartowtymmiejscuzauważyć,żestopieńnasileniajawnościjestściślepowiązany
zestopniemdemokratyzacjidanegokraju.JaksłuszniezauważaA.Piskorz-Ryń,
njawnośćżyciapublicznegojestswoistymmiernikiempoziomudemokracjiwda-
nymkraju”20.Imsilniejszapozycjajawnościisłabszapozycjatajemnic,tymustrój
politycznydanegopaństwajestbardziejdemokratyczny(jawnośćstanowicechę
17
Zob.T.Górzyńska,Prawodoinformacjiizasadajawnościadministracyjnej.Orzeczni-
ctwoSąduNajwyższego,NaczelnegoSąduAdministracyjnegoiTrybunałuKonstytucyj-
nego,Zakamycze1999,s.15.
18
M.Mucha,Obowiązkiadministracjipublicznejwsferzedostępudoinformacji,Wrocław
2002,s.11.
19
T.Górzyńska,Prawodoinformacjiizasadajawnościł,s.27-28;eadem,Zasadajawno-
ściwadministracji,PiP1988,z.6,s.15-16.
20
A.Piskorz-Ryń,Dostępdoinformacjipublicznej-zasadykonstrukcyjneustawy,
nKwartalnikPrawaPublicznego”2002,nr4,s.183.
