Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KSZTAŁCENIETECHNICZNENAZIEMIACHPOLSKICHWXVIII–XIXWIEKU
24
skiegowzakładachwłókienniczycheksploatowanook.dwieściekrosien
mechanicznych.Dwadzieścialatpóźniejażdziesięćtysięcy37.
PookresiespowolnieniaprocesupostęputechnicznegowKróle-
stwiePolskimreaktywacjiwymagałytakżeinnegałęzieprzemysłu,
m.in.cukrownictwo,branżepiwowarska,gorzelnicza,młynarska.Efek-
tywielobranżowejrestrukturyzacjistałysięwidocznenajszybciejna
Mazowszu.W1838r.rozpoczęłyfunkcjonowaniedwaznacząceośrod-
kiprodukcjicukrowniczej:wGuzowie(powiatsochaczewski)oraz
wIzdebnej(powiatwarszawski).Opracowanotakżeplanyrozwoju
siecicukrowni,którekonsekwentnierealizowano,dziękiczemuwla-
tach1838-1852wybudowanodziewiętnaściekolejnychzakładówtej
branży38.Należytakżezwrócićuwagę,żeodlatpięćdziesiątychXIXw.
systemprodukcyjnyposzczególnychprzedsiębiorstwfunkcjonował
tylkoiwyłącznieopierającsięnamaszynachparowych.Dodatkowo
wprowadzononoweaparatydestylacyjne,dokonanopoprawysystemu
energetycznego,rezygnujączkieratukonnegonarzecznapęduelek-
trycznegoizamienionodotychczasstosowanywcukrownictwieproces
maceracyjnynasystemprasowo-hydrauliczny39.Zakładywybudowane
wcześniejbyłyodpowiedniodostosowywanedowymogównowejli-
niitechnologicznej.Pierwsząinstalacjęelektrycznąotrzymałacukrow-
niaJózefóww1881r.,natomiasttużprzedpierwsząwojnąświatową
wcukrowniMichałówzainstalowanopierwsząturbinęparowądowy-
twarzaniaenergiielektrycznej.Wlatach1874-1914liczbarobotników
cukrowniwKrólestwiePolskimwzrosłao75%,aprodukcjacukruaż
12-krotnie40.RównoleglezcukrownictwemnaMazowszupowstawały
takżezakładyzwiązanezpozostałymiww.działamiprzemysłuspożyw-
czego.DogłównychośrodkównależałyprzedsiębiorstwawGąbinie,
Łomży,Gostyninie,Ostrołęce,Rawie.
OsiągnięciewXIXw.wKrólestwiePolskimstosunkowowysokie-
gostopniazaawansowaniatechnicznegonastąpiłodziękisukcesywnej
zmianienastawieniaspołecznegowobecróżnorodnychinnowacji.Przy-
kłademmożebyćpoparciepolitykigospodarczejK.Druckiego-Lubec-
kiegoprzezziemiańsko-inteligenckikrągskupionywokółA.Zamoy-
37J.Łukasiewicz,Początkicywilizacjiprzemysłowejnaziemiachpolskich,Warszawa
1988,s.17-18.
38I.Gieysztorowa,A.Zahorski,J.Łukasiewicz,CzterywiekiMazowsza.Szkicezdzie-
jów1526-1914,Warszawa1968,s.252.
39S.Wykrętowicz,Przemysłspożywczy,[w]:UprzemysłowienieziempolskichwXIX
iXXw.Studiaimateriałypodred.IrenyPietrzak-Pawłowskiej,Wrocław1970,s.280.
40J.Żarnowski,Polska1918-1939,KiW,s.21-22.
