Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
TimIngold,ElizabethHallam
czyidei,aniedoichtworzenia.Badaczkazakłada,żetwórczepomysłyrodząsię
wumyśledziałającymsamodzielnie,odciętymodświataosób,przedmiotówire-
lacji,wśródktórychzkoniecznościfunkcjonuje.Jakdośćkategorycznietwierdzi,
fltworyumysłumusząpowstawaćzjegozasobów”
7
.
Ajednaknawetarchitekcisątylkoludźmi.Przemierzajątesamemiejscacoci,
którzychodząulicamimiast,wktórychprojektowaniuuczestnicząarchitekci.
Izpewnościąwłaśniepodczastychwędrówek,aniewwieżachzkościsłoniowej,
powstająichpomysły.Albowiemumysł[...]jestflnieszczelnymorganem”,który
niegodzisięzzamknięciemwczaszceiwtokuswojegodziałaniabezczelnie
zadajesięzciałemiświatem,przekształcającwszystko,cotamnapotka,wśrodki
rozwiązywaniaswoichproblemów.Takwięcumysł–nieprzypominającywniczym
planistyoddalonegoodświatamaterialnego,któregodotycząjegoprojekty–jest
faktyczniesiedliskiemtaktycznych,skontekstualizowanychimprowizacji.Aponie-
ważzadajesięzeświatem,jegotwórczośćjestnieodłącznaodcałejsiecirelacji,
wktórychtkwiinaktóresięrozciąga,aktórychrozwójwyznaczaprocesżycia
społecznego.
Improwizacjamacharakterczasowy
[...]Czasniemacharakterutwórczego–niczegoniewytwarza.Jestraczejtak,
żerzeczrazstworzonadziękiniepowtarzalnejkreacjihistorycznejpowracaosta-
teczniedoczasuprzezswojekolejnerepliki.Pierwszydomwybudowanyna
podstawieprojektunowatorskiegoarchitektastanowihistorycznewydarzenie,ale
setnywtapiasięwtło,podczasgdynapierwszymplaniepojawiająsięinnewy-
nalazki.Takwięchistoriękształtujeseriatwórczychwynalazkówpojawiającychsię
natlekopiiichpoprzedników.Chociażnowerzeczymogątrwaćdługo,odnosi
sięjedomomentuichpojawieniasięiwymazujezhistorii,gdytylkoichnowość
stajesięprzeszłością,anowatorstwoichoddziaływaniasięwyczerpuje.Starzeją
się:nieoznaczająjużteraźniejszości,leczprzeszłość.[...]
Pogląd,zgodniezktórymrzeczyiludzi,gdytylkoprzestająbyćnowe,nie
uznajesięjużzatwórczychczymającychznaczeniedlatego,conastąpi,jest
wynikiempodejściaretrospektywnego,któreosądzatwórczośćjedynienapod-
stawienowatorstwajejefektów,nieuwzględniającimprowizacji,któreuczestni-
czyływprocesieichwytwarzania.Dlaczegobudowanietysięcznegodomumiałoby
byćmniejtwórczeniżbudowaniepierwszego,nawetjeśliprojektnieuległzmia-
nie?Oczywiście,niektóresposobypostępowaniamogąstaćsięrutyną,leczskoro
światniestoiwmiejscu,wyzwaniempozostajedostosowanieustalonegoplanudo
płynnejrzeczywistości.Aogólniejrzeczujmując:ludzie(aniinneżyweistoty)nie
powtarzająniczegowdokładnietensamsposób.Wświecieożywionymżaden
systempowtarzanianiemożebyćdoskonały,jakożejegoniedoskonałościwyma-
7
Tamże,s.29.
