Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
ANALiZADYSKURSUPUbLiCZNEgO
Upodstawtakiegopodejściastoilogikametaforycznegowidzenia
świata,którastanowipróbęirracjonalnejinterioryzacjirzeczywistościlubteż
wprowadzeniaświatawsferęindywidualnej,autentycznej,aczęstopierwotnie
dziecięcejdoxa.Jesttorealizacjapostulatówozjednoczeniuumysłuwjeden
konglomeratmetaforisymboli,wzajemnieprzekształcającychwłasnezna-
czeniaiokreślającychsensyużyciajęzyka.Ujawniasiętoprzedewszystkim
whermeneutycznychsposobachdocieraniadopierwotnychsensówjęzyko-
wychorazuzyskiwaniarozumieniajakozdolnościdziałaniawświecie.Analiza
związkówjęzykazrzeczywistościąstajesiękluczemdoosiągnięciarozumienia
(obiektywnego)Ubycia”człowiekawświecie15.
Wniemieckimkręgufilozoficznymszczególneznaczeniamająwtym
względzietezywielkiegoprzedstawicielaromantyzmuJohannaHerdera,który
traktujejęzykjakowyrazduchanaroduijegokultury.Myśltęrozwijawpoło-
wieXIXwiekuWilhelmvonHumboldt,którywramachjęzykoznawstwaporów-
nawczegowskazuje,żebadaniaróżnychjęzykównarodowychujawniająograni-
czeniazawartegownichpoglądunaświatorazsposobówjegoprzedstawiania.
WedługHumboldta,oznaczanierzeczywistościprzestałopodążaćzaarystote-
lesowskimpowiązaniemwyrażeńzniezależnymielementamimyśli,któreod-
nosząsiędoświatazewnętrznego.Humboldtuznał,żewszelkieelementymyśli
czylipojęciazależnesąodjęzykaisąjegotworamidźwiękowymi,amyślujawnia
siędopierowrozmowiestanowiącejospołecznymcharakterzejęzyka.Językjest
zatemsystemempowiązanychzsobąelementów,któredajączłowiekowicząst-
kowyobrazświataisamegosiebie,pozostającywhoryzonciepoznawczymdanej
mówiącejspołeczności.Wzależnościodjęzykajesttoinnyobraz,aleodwzoro-
wującynaswójsposóboddziałującenaniegopodstawowekategoriestruktury
rzeczywistości.Jednakżepojedynczesłowojakodźwiękmawtedyznaczenie,gdy
pozostajewrelacjidoinnychsłówicałegojęzyka,azpunktuwidzeniarzeczywi-
stości,doktórejsięodnosi,jestwpewnymstopniudowolnymaspektem16.
Tezydotycząceideiwyrażanychzapomocąsłównależądokwestiipo-
dejmowanychwramachszerokorozumianychrozważańsemiotycznych
17
,
15
M.Heidegger,Bycieiczas,dz.cyt.,s.216.
16
E.Drzazgowska,Humboldt:przełamaniearystotelesowskiegomodelurelacjioznaczania,„Lingua
acCommunitas”2011,nr21,s.63-70.
17
U.Eco,R.Rorty,J.Culler,Ch.Brooke-Rose,Interpretacjainadinterpretacja,tłum.T.Bieroń,
Kraków1996,s.26.
