Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przysadka,jakocałość,jestobjętatorebkąłącznotkankową,pozostającąwłączno-
ścizoponątwardąmózgowia.
Zarównowymiary,jakimasaprzysadkiuzwierzątdomowychwykazująznaczne
różnicegatunkoweorazosobnicze.Otokilkaprzykładów:jejdługośćuświniwynosi
5–8mm,ubydła22–25mm,uowcy12–15mm,aukonia21–27mm,ajejmasautych
gatunkówodpowiednio–0,1–0,3g,2–4g,0,3–1gi1,8–2,8g.Istniejąrównieżdane
wskazującenato,żewymiaryimasaprzysadkirosnąwrazzwiekiem,atakżezwię-
kszająsiępodczasciążyilaktacji.Kastrowanebuhaje,czyliwoły,mająniecowiększą
przysadkęniżosobnikiniepoddanetemuzabiegowi.Stwierdzonoteż,żemasaprzy-
sadkikonistepowychjestwiększaniżraszimnokrwistych.Masawzględnategogru-
czołuuświnidomowejprzewyższapodobnąudzika.
Przysadkagruczołowajestwiększaniżnerwowaiprzylegadoniejodstrony
dolnej.Szczególniedobrzejestrozwiniętajejczęśćobwodowa(dalsza),parsdistalis.
Międzyczęśćobwodowąprzysadkigruczołowejaprzysadkęnerwowąwciskasię,
należącadotejpierwszej,częśćpośrednia.Zawieraonajamkistanowiącepozostałość
światładawnegoworkaprzysadkigruczołowej.Wnętrzejamekwypełniamasaprzy-
pominającaswojąstrukturąkoloidtarczycy.Międzyczęściądalsząipośrednią
przysadkigruczołowejznajdujesięjamaprzysadki,cavumhypophysis,najlepiej
wykształconaumięsożernych,świniiprzeżuwaczy.Niewielkaczęśćguzowa,pars
tuberalis,onieznanymcharakterzefunkcjonalnym,zawieralicznenaczyniaipasma
komórkowe,uzupełnionemasąkoloidową.
Bardzorzadkouzwierząt,częściejuczłowieka,spotykasięniewielkieutkaniegru-
czołowe,wspólnezprzysadkągruczołową,położonewbłonieśluzowejtylnejściany
gardła.Jesttoczęśćgardłowa,parspharyngea,przysadki.Powinnabyćtraktowana
jakopozostałośćpodawnymworkuprzysadkigruczołowej.
Przysadkanerwowaskładasięzczęścizasadniczejzwanejpłatemnerwowym,
lobusnervosus,izlejka,infundibulum,zapośrednictwemktóregonawiązujekontakt
zpodwzgórzem.Wtymostatnimwyróżniasiękorzeńlejka,radixinfundibuli,część
zbitąlejka,parscompactainfundibuli,iczęśćpustąlejka,parscavainfundibuli.
Hormonywydzielaneprzezprzysadkęsąbardzoliczne,aichnazewnictwojest
zróżnicowaneiniedokońcaustalone.Przysadkagruczołowasyntetyzujeiwydziela
dokrwinastępującehormonytropowestymulująceczynnośćkomórekendokryno-
wychinnychgruczołówwydzielaniawewnętrznego:somatotropinę,adrenokortyko-
tropinę,tyreotropinę,folitropinę,lutropinę,prolaktynę,lipotropinęimelanotropinę.
Przysadkanerwowauwalniawazopresynęioksytocynę–hormonywytwarzane
wneuronachjąderpodwzgórza.
SZYSZYNKA,GLANDULAPINEALIS
Nazywanadawniejnasadkąmózgową,epiphysiscerebri,jestnieparzystąstrukturą,
okształciezbliżonymdoszyszki,położonąwnadwzgórzu,epithalamus(ryc.4,29).
PojawiasięjakouwypukleniesklepieniakomoryIII,którawtymmiejscutworzy
zachyłekszyszynkowy,recessuspinealis,ijestskierowanaobwodowymkońcem
wstronęwzgórkówdonosowychpokrywyśródmózgowia.Uwypuklenietowystę-
pujepomiędzyspoidłemuzdeczek,commissurahabenularum,aspoidłemdoogono-
27
