Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
margomedialis.Zwyklewystępujewnimniewielkiezagłębieniezwanewnęką,hilus,
przezktórąopuszczająnadnerczeżż.nadnerczowe,vv.suprarenales,odbierajace
krewzż.ośrodkowej,v.centralis.
Koranadnerczajestnajczęściejtwardszaijaśniejszaniżczerwowany,pulchny
rdzeń.Jestonautworzonaztrzechgłównychwarstwkomórek.Wytwarzahormony,
podwzględemchemicznymnależącedosteroidów,nazywanetezkortykoidami.
Należądonichtrzyzasadniczegrupy:mineralokortykoidy,wpływającenastanrów-
nowagielektrolitów,glikokortykoidy,owyraźnymwpływienametabolizmwęglo-
wodanów,isteroidypłciowe(głównieandrogenyiniewielkieilościestrogenów).
Rdzeńnadnerczy,zbudowanyzdwóchzasadniczychrodzajówkomórekchro-
mochłonnych,wytwarzaadrenalinęinoradrenalinę.Obahormony,należącedokate-
cholamin,wykazujązasadniczepodobieństwa,aletakżeróżnice,wzakresiefunkcjo-
nalnym.Przypuszczasię,żeistniejezależnośćpomiędzyagresywnościąposzczegól-
nychgatunkówailościąprodukowanejnoradrenaliny.Naprzykładagresywnykot
wytwarzawięcejtegohormonuniżspokojnykrólik.
Położenie,kształtiwielkośćnadnerczywykazujądużezróżnicowaniegatunkowe,
awobrębiejednegogatunkuobserwujesięznacznąasymetriępomiędzygruczołem
lewejiprawejstrony(ryc.7).
Cechygatunkowe
Mięsożerne
Nadnerczapsasąniecoodsuniętekuprzodowiodnerek(dotyczytoszczególnienad-
nerczaprawego)iprzylegajądogłównychpninaczyniowych.Ichpowierzchniazew-
nętrznajestlekkopobrużdżona.Koramazabarwieniezłotawe,ardzeń–brązowe.
Każdeznichukładasięnat.przeponowo-brzusznejodpowiedniejstrony.Nadnercze
prawe,naswymprzednimkońcu,jestwyraźniehaczykowatozagiętewskutekkon-
taktuzwspomnianątętnicą.Swojąpowierzchniądogrzbietowąsąsiadujezż.główną
doogonową.Nadnerczelewe,wmiejscuprzylegania,odstronypowierzchni
dogrzbietowej,doż.przeponowo-brzusznej,jestmocnozwężoneiprzypominaswoim
zarysemósemkę.Uniektórychosobnikówjegoczęśćprzedniaprzybierakształtkoli-
sty,atylnazdecydowaniezwężony.Długośćnadnerczapsawynosi1,5–2cm,szero-
kość1–1,1cm,grubość0,4cm,amasa0,5–1,5g.
Nadnerczakotamająkształtbardziejregularny,zbliżonydopodłużnegoowalu.
Osiągająprzeciętnądługość1,1cm,szerokość0,7cmigrubość0,3cmorazmasę
0,15g.
Świnia
Nadnerczasąwydłużone,mająnajczęściejkształtcylindrycznyozwężonychkońcach.
Czasamiprzypominająwydłużoneziarnofasoli.Spośróduwzględnianychgatunków
ssakówsąonewnajmniejszymstopniuasymetryczne.Zazwyczajpogrążająsię
wtorebkachtłuszczowychnerek,układająsięnatejsamejwysokości,przyśrodkowo
iniecokuprzodowiwstosunkudownękiodpowiedniejnerki.Napowierzchnizew-
nętrznejsąmocnopobrużdżoneimająciemnobrązowezabarwienie.Nadnercze
prawezajmujeprzestrzeńzawartąmiędzyprzednimkońcemprawejnerkiiż.główną
31
