Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pieśnisercaizwodniczeżądze
19
naturalizm”11.CharlesChildWalcuttpisze:nPrawdziwaistotana-
turalizmuniezostałajeszczewyłoniona.Wjednejpostacijawisię
jakokudłaty,małpokształtnypotwór;winnejjakoboskigigant.
Gorszący,bestialski,naukowy,mesjański-ledwiejegokonturza-
czniesięzarysowywaćgdy,jakProteusz,prześlizgasięmiędzy
palcamiipowracawinnejformie”12.Garśćczystohistorycznych
faktównierozwiejeprzedstawionychwątpliwości,ułatwijednak
zrozumieniepowstaniairozwojuprądu.
PodkoniecXIXwiekuzdobyłypopularnośćnoweteorieludz-
kiejnatury.Człowiekzacząłbyćrozumianyjakoistotabezradnie
dryfującapociąglezmieniającymsięwszechświecie;podkreślano
znaczenienałogów(częstodziedzicznych),niezdolnośćdokon-
trolowaniagwałtownych,agresywnychimpulsóworazzgubnych
uczućczyteżtrudnościwpanowaniunadpopędemseksualnym.
Poglądytakierozprzestrzeniłysięnajpierwwśródnaukowców
ipisarzyeuropejskich,zczasemzaczęłykształtowaćrównież
intelektualnyhoryzonttwórcówamerykańskich.InspiracjąEmi-
laZoli,uważanegozagłównegoprzedstawicielanurtunaturali-
stycznego,byłafilozofiapozytywizmuidziewiętnastowieczne
odkryciazdziedzinynaukprzyrodniczych.Wswoichdziełach
literackichZolatraktowałludzkichbohaterów,jakbybylizwie-
rzętaminiezdolnymioprzećsięwpływowiśrodowiska.Człowiek
zostałuznanyzawytwórwalkiobyt,ewoluującypodwpływem
otoczenia.Kładziononacisknapojęciedziedziczności,bywy-
tłumaczyćwynaturzeniacharakteru.Impulsy,instynktyiżądze
badanojakosiływitalne,popychająceludzidodziałania.Szcze-
gólnąuwagęzwrócononaseks,wyolbrzymiającwręczjegorolę
wżyciuczłowieka.Pożądaniejawiłosięjakosiłaniemożliwa
dookiełznania,potrzebafizycznaporównywalnadogłodualbo
pragnienia.Romantycznewyobrażeniemiłościznikło,podobnie
jakromantycznaideanatury.Naturamiałanbyćbadanaiodtwa-
rzanaobiektywnieizgodniezprawdą”,annaturalistawybierał
11FrankNorris,nZolaasaRomanticWriter”,[w:]idem,NovelsandEssays
(NewYork:TheLibraryofAmerica,1986),s.1108.
12CharlesChildWalcutt,AmericanLiteraryNaturalism,aDividedStream
(Minneapolis:MinnesotaArchiveEditions,2001),s.3.
