Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłumaczzdrajca.Oniemożliwościprzekładówzgreckiejliteratury...
13
cychtragedię,wymieniłopsis(nwidowisko”)imelopoiia(nśpiew”)na
ostatnichmiejscach.Zanajważniejszyelementuznałmythos,czylifabułę,
twierdząc,żentragedianiemożeprzecieżistniećbezakcji”(1450a).
Azatemzwłaszczawprzekładzieprozynależypoprostupoprawnieuka-
zaćprzedstawioneczyopisanewniejwypadki-ndziałania”,mówiąc
językiemArystotelesa.Wcaleniejesttołatwezadanie.Tłumaczzmagać
sięmusitakzeskładnią,jakiprzedewszystkimzaparatempojęciowym,
znowucałkowicieobcymwspółczesnemuodbiorcy.Składniamazaś
określonąfunkcjęsemantyczną:dbającyoleksisautorgreckidobiera
rozmyślnienietylkoodpowiedniewyrażenia,aleiichpowiązania,asta-
ranniewypracowanyszykzdaniajestelementemkompozycjicałości.
SpróbujmyzaJuliuszemDomańskim(1992:18-33)ukazaćtozagadnie-
nienaprzykładzieprooimiondoHistoriiHerodota.
Dziełotozaczynasiętak:
`HrodÒtouQour…oufstor…hj¢pÒdexij¼de,æjm»tet¦genÒmenawx
¢nqrè-
pwntщcrÒnJwx…thlagšnhtai,m»teœrgameg£latekaˆqwmast£,t¦mќn
`/Ellhsi,t¦dќbarb£roisi¢podecqšnta,¢klšagšnhtai,t£te¥llakaˆdi)¿n
a„t…hnwpolšmhsan¢ll»loisi.
SewerynHammer,autorprzekładuciąglenietylkoużywanegowpra-
cyzestudentami,aletakżeobecnegownaszejkulturze(korzystałzniego
chociażbyRyszardKapuściński),przetłumaczyłtenpassuswnastępujący
sposób:
HerodotzHalikarnasu
ludzkiezbiegiemczasuniezatarłysięwpamięci,aniwielkieipodziwugod-
nedzieła,jakichbądźHellenowie,bądźbarbarzyńcydokonali,nieprze-
brzmiałybezecha,międzyinnymiszczególniewyjaśniając,dlaczegoonina-
wzajemzsobąwojowali.(Herodot1959:21)
Domański(1992:18):
OtoukazaniebadańHerodotazHalikarnasu,abyanito,costałosięzasprawą
ludzi,zczasemzblakłesięniestało,anidzieławielkieipodziwugodne,jed-
neprzezbarbarzyńców,drugieprzezHellenówdokazane,bezsławysięnie
3WrękopisachpojawiająsięobielekcjeokreśleniapochodzeniaHerodota:podajesię
Thurioi,gdzieautorHistoriiprzebywał,alboHalikarnas,gdziesięurodził.Obajtłumacze
przyjmująHalikarnas.
