Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krótkierozważaniaoaksjologii,wartościachiantywartościach
uznająfilozofięprawazanaukęspekulatywną,osadzonąwmyśliArystotelesow-
sko-Tomaszowej,zorientowanąnaprawonaturalneibadającąistotęprawa,jego
relacjezaksjologią,azwłaszczazesprawiedliwością.
Związkiprawaadministracyjnegozrefleksjąfilozoficznąmożnarozpatrywać
dwuaspektowo,akcentującbądźtoujęcieadministracyjne,bądźtofilozoficzne.
Prezentowanyszkiczostałpomyślanyjakokontekst(podłoże)dobardziejgrun-
townychisystematycznychanalizzesferyaksjologiiprawaadministracyjnego.
Dlategoprzyjąćwypadaspojrzeniefilozoficzne,coprzesądzaokonstrukcjiprzed-
mioturozważańidoborzeliteratury.Takaperspektywabadawczawymuszadwa
poziomytematyzacjizarysowanegopodłożafilozoficznegooumiejscowienieak-
sjologiiwśróddziałówfilozofiiieksplikacjęaksjologicznychkategoriiwartości
iantywartości.
2.Okwestiiumiejscowieniaaksjologii
Dladobra(wartości)rozwijającegosięnurtubadańaksjologicznychwnauce
prawaadministracyjnegojestwręczkoniecznezarysowaniepodstawowychzna-
czeńterminów–etykietzdziedzinyfilozofii.Odpowiadającnapytanieoczyaksjo-
logiatosamodzielnadyscyplinafilozofii,należyzwrócićuwagęnapolifoniczność
tegoterminu,którywybrzmidopierowespółzinnymiterminami.Zoczywistych
względówmożnajetuprzedstawićjedynieskrótowoiwznacznymuproszczeniu.
Wzorującsięnaneotomistach
4
,podążającychzaArystotelesowskąklasyfikacją
nauki,filozofię–zuwaginacelpoznania–możnapodzielićtrychotomiczniena
teoretyczną(theoria),praktyczną(praksis)ipojetyczną(poiesis).Filozofiateoretycz-
na,mającazacelpoznanieprawdyorzeczywistymświecieludziirzeczy,cowy-
rażasięwmaksymiescirepropteripsumscire(Upoznać,byrozumiejącowiedzieć”),
toprzedewszystkimontologia,epistemologia,kosmologiaiantropologia.Celem
filozofiipraktycznejjestpoznaniezasadmoralnegodziałaniaukierunkowanego
nadobro–scirepropteragere(Upoznać,bydziałać”).Dodyscyplinzajmującychsię
tąproblematykąnależąm.in.oetykaczyteżfilozofiaoprawa,polityki,społeczeń-
stwa,kultury.Filozofiapojetycznarozumianajakopoznanieregułtworzeniarze-
czypięknychlub/iużytecznych–scirepropteruti(Upoznać,byużyć/spożytkować”)
4
Wpublikacjachneotomistówspotykamyróżnekoncepcjepodziałufilozofii,choćnajczęściej
wyodrębniasięfilozofięobytu,poznaniaidziałania.M.A.Krąpiecfilozofięutożsamiazmetafizyką,
uznającjązatzw.filozofiępierwszą,redukujedoniejinnedyscyplinyfilozoficzne.ZkoleiA.B.Stę-
pieńwyróżniadwagłównedziałyfilozofiioteoriębytu(metafizykę)iteoriępoznania(gnozeologię).
Pozostałedziałyfilozofiitraktujealbojakosubdziałymetafizyki(np.kosmologia,antropologia),albo
jakosubdziałyteoriipoznania(np.logikęzjejtrzemadziałamioteoriąwnioskowania–logikafor-
malna,teoriąjęzyka–semiotykaiteoriąnauki–metodologia).Szerzejzob.m.in.oM.A.Krąpiec,
S.Kamiński,Z.J.Zdybicka,A.Maryniarczyk,P
.Jaroszyński,Wprowadzeniedofilozofii,Lublin2003;
M.A.Krąpiec,Metafizyka.Zarysteoriibytu,Lublin1978;A.B.Stępień,Wstępdofilozofii,Lublin2001.
31
