Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WyspySzczęśliwewstarożytności:mitirzeczywistość
21
łagodnyzefir,wiejącyodoceanu.Złymduszomprzeznaczająciemnąinawiedzanąburzamiot-
chłań,gdziesątylkoniekończącesiękary.Wydajemisię,żemająpodobnewyobrażeniajak
Grecy,którzyswoichdzielnychmężówzwanychherosamiipółbogamiumieszczająnaWyspach
Szczęśliwych,aduszezłychludziwHadesie,wmiejscuprzestępców,gdzie,jakopowiadająmi-
ty,niektórzy,jakSyzyf,Tantal,IksioniTityosodbierająkary(WojnażydowskaII,155–156)
29.
ChociażFlawiuszniepowołujesięwprostnażadnegreckieźródłopisane,bardzo
czytelnesąaluzjedoHomera,zwłaszczawklimatycznymaspekcie„raju”,atakżedo
Hezjoda–wpowiązaniumotywuWyspSzczęśliwychzlosemherosów.Zkolei
wprzekonaniuesseńczykówotym,żeciałojestwięzieniemduszy,którejmateriąjest
specyficznyrodzajeteru,zaznaczasięwyraźniewpływkoncepcjiorficko-pitago-
rejskichiplatońskich
30.
6.Pomiędzymitemirzeczywistością:DiodorSycylijski,
PlutarchiPomponiuszMela
WktórymśmomenciestarożytnościWyspySzczęśliwe,położonena„krańcachza-
chodniegoświata”,otrzymująbardziejrealneusytuowaniewówczesnejprzestrzeni
geograficznej:echategomamywopisachgeograficznychodnoszącychsiędokonkret-
nychziemleżącychnaAtlantyku.Jednymznichjestdośćobszernypassus(V,19–20)
whistoryczno-geograficznymdzieleDiodoraSycylijskiego(Iw.przedChr.),którego
tytuł–Bibliothćkć(dosł.„zbiórksiąg”)–podkreślailośćwykorzystanychwnimźró-
deł.Tematykaobejmujehistoriępowszechnąznanegowówczasświata,wychodzącod
czasówmitycznych,akończącnawyprawieJuliuszaCezaraprzeciwkoBrytanii
wroku54przedChr.
WkontekścieopisukrainpółnocnejAfrykiitychleżącychnazachódodjejpół-
nocno-zachodnichwybrzeży,„pozaSłupamiHerkulesa”,jestmowaodużejwyspie
oniezwykłychcechach.Jejwyidealizowanacharakterystykaniepozwalajeszczena
identyfikacjęzkonkretnymobszarempołożonymnaAtlantyku,chociażniektórzy
badaczeskłaniająsiękuopinii,żechodzionajwiększązwyspzgrupyMadery.Jej
stosunkowopóźneodkrycietłumaczynaszautorwielkąodległościąod„całegoza-
mieszkanegoświata”(V,20);dokonaligoprzypadkiemFenicjanie,którychsztorm
zepchnąłnagłębokiewodyoceanu,izaichprzyczynąwieśćowspaniałościtegolądu
dotarłam.in.doKartagińczyków,którzyuprzedziliichwzałożeniutamkolonii,za-
pewniającsobiebogatezapleczenawypadek,gdybynaobszarprzeznichzamieszki-
wanyspadłowprzyszłościjakieświelkienieszczęście...
WedługDiodorawyspatajestniezwyklemalownicza;nawadniająjąstrumienie
słodkiejwody,dziękiczemuwparkachiogrodachrozwijasiębujnieroślinność,wśród
którejuderzawielośćróżnorodnychdrzewowocowych.Ztegonaturalnegobogactwa
29Cyt.zwyd.:JózefFlawiusz,Wojnażydowska,przekł.ioprac.J.Radożycki,Księgarniaśw.Wojcie-
cha,Poznań1980.
30Zob.Fr.Cumont,EsséniensetPythagoriciensd’aprèsunpassagedeJosèphe,„Compt.Rend.Acad.
Inscr.”1930,s.99n.
