Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Wstęp
N
iniejszapublikacjawzamierzeniuautorajestpróbązarysowaniawmiaręwielo-
stronnegoimożliwiepełnegoobrazuarchitekturyPomorzaZachodniego,jej
głównychnurtówiproblemów,choćoczywiścieniemogłobyćmowyoomówieniu
wszystkichbudowli.Jestsynteząwiedzynatentemat,leczniekatalogiemzabytków.
Spełniająckryterianaukowejrozprawy,jestksiążkąskierowanąnietylkodowąskiego
gronaspecjalistów,kolegównpofachu”
,lecztakżedomożliwieszerokiegokręguzain-
teresowanych,pragnącychzrozumiećzabytkidawnejsztuki,któredodziśsąważnymi
akcentamiwkrajobrazietegoregionu.Powołaniemhistorykówsztuki,abyćmożewogóle
przedstawicielidyscyplinhumanistycznych,jestprzekazywanieowocówichdociekań:
contemplataaliistradere-jaktolapidarniesformułowałśw.TomaszzAkwinu.Niechodzi
tutajwyłącznieopopularyzacjęnauki,którajestdziałaniemszlachetnym,potrzebnym
igodnympoparcia.Wprzypadkutworzeniaiupowszechnianiawiedzyumożliwiają
-
cejzrozumienie,azatemtakżepełniejszyodbiórdziełsztuki-czylinajcenniejszych
wytworówpozostawionychnamprzezpoprzedniepokolenia-mamydoczynienia
zdziałaniem,któremożebyćporównywanedowykonaniadziełamuzycznego,czyli
ninterpretacji”
.Dziełomuzycznewformiematerialnej(jakopartytura)dlaniefachowca
pozostajezwykleniedostępne;dopierojegowykonanieczynigoczytelnym,dostępnym
dlazmysłówodbiorcy.Pracahistorykasztukipolegamiędzyinnyminanotwieraniuoczu”
widzów.Analogiatajestjednaktylkodopewnegostopniaadekwatna.Dziełaarchitek-
turydziałajątakżeniezależnieodwoliinastawieniaodbiorcy-choćbyjakofizyczne
ograniczeniaruchuwprzestrzeni,atakżewodbiorze:swojąskalą,materiąiproporcjami.
Podobniejednakjakwprzypadkudziełinnychsztuk,ichzrozumieniepoprzezpostę-
powanieanalityczneiinterpretacyjne,osadzeniewewłaściwymkontekście,jestdrogą
dopełnego,właściwego(czyprecyzyjniej:właściwszego)odbioru.Dziełaarchitektury
mająimiałyswojefunkcjeużytkowe,aletautylitarnastronaniewyjaśniaichinigdynie
stanowiłaichwyjaśnienia,gdyżdopieroprzekroczenieprostejfunkcjonalnościczyni
zwytworówludzkichdziełasztuki.Wszystkieprzedmiotymaterialnesąnjakieś”-mają
swojąokreślonąformę.Dziełasztukisąprzedmiotami,któremająpewiennnadmiar”
formy,mającyskłaniaćodbiorcędoskupieniananiejuwagi-widealnymstaniedo
11
