Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wymikategoriamiźródełsąwdalszymciąguprzedewszystkimteksty-źródłapisane
3
.
Dlahistorykówsztukipodstawowymiprzedmiotamibadańsąobrazy(wróżnychme-
diach)iobiektyarchitektoniczne.Badająoniteobiektynietylkopodwzględemich
nzawartościźródłowej”
.Zperspektywyhistorii,historiasztukijawisięzatemjakojedna
zdyscyplinwyspecjalizowanychwbadaniachźródełokreślonejklasy.Oczywistymjest
zatem,żedziełasztukimogąbyćisąwykorzystywanewcelubadaniarealiów(ubiory,
topografia,wizerunkiosób,metodyprodukcji,stantechniki,warunkigospodarczeetc.).
Wbadaniutegorodzajumożna(awłaściwienależy)abstrahowaćodnartystyczności”
(jakościestetycznych)tychdzieł.Dotyczącetegoaspektuoperacjebadawczemieszczą
sięwnpierwszejhistoriisztuki”
,którajestniczyminnymjakzastosowaniemnnormalnej”
procedurybadawczejhistoriidowyjaśnieniafaktuhistorycznego,jakimjestpojawienie
siędanegodziełasztuki(obiektu-wytworu).Wramachtejnpierwszej”rozpatruje
sięnastępującezagadnienia:aspektymaterialneitechniczne,zmianywmaterialnej
strukturzeodczasupowstaniadzieła(wtórneprzekształcenia,ubytki,modyfikacje),
czasimiejscejegopowstania,autorstwo,przebiegprocesutworzenia,okoliczności
iprzyczynyjegopowstania
4
.Równieżndrugahistoriasztuki”
,skupiającasięwłaśniena
artystycznychaspektachprzedmiotównazywanychdziełamisztuki,możedaćwgląd
waspektyprzeszłościniedostępnewinnysposób.Takjaksamedziełasztukinujawniają”
aspektyrzeczywistościniedostępnedoświadczeniuwinnysposób.Sensdziełsztuki,
przedmiotów,którymnadanospecyficznejakościpoto,abybyłyonekontemplowane,
abyichprzesłaniebyłoodczytywane,niewyczerpujesięjednakwsłownej,dyskursywnej
interpretacji.Jeślibyłobytowpełnimożliwe-caływysiłekmaterialnejrealizacjidzieł
sztukibyłbyzbędny,awszystkiebudowle,rzeźbyiobrazymogłybypozostaćwformie
językowosformułowanejidei
5
.Choćdokońcaniejesteśmywstanienprzełożyć”formy
dziełsztukinaformułyjęzykowe,toniemożemyzaprzestaćpróbwtymkierunku,gdyż
wmaterialnymkształciejestzawarta-objawiasię-ichistotnatreść.Dodajmy-treść,
którawinnysposóbniemożeistnieć.Tylkozapomocąjęzyka(strukturpojęciowych)
jestnatomiastmożliwezrozumienieikomunikowanietegoinnym.nJesttakżewkońcu
trzecipowód,dlaczegosłowasątakważnedlawiedzy.Wyrażaniemyślizapomocąsłów
jestpewnegorodzajudziełemsztuki.Ogólnieznanąrzecząjest,żewprawdzienormal-
nieartystawtrakcietworzeniaprowadzonyjestprzezideę,tojednakzwykleideata
niejestadekwatnadogotowegodzieła.Wczasiematerialnegotworzeniazostajeona
3
Choćwcorazwiększymstopniusąuwzględnianetakżeźródłaobrazowe,tojednakpoświęcone
imdyscypliny,takiejak:ikonografiahistoryczna,sfragistyka,heraldyka,sązpunktuwidzeniahistoryka
naukamipomocniczymi.
4
Jarzewicz2012,s.409-425;rozróżnienienpierwszej”indrugiej”historiisztukiwprowadziłH.Sedlmayr
wartykulez1931roku:ZueinerstrengenKunstwissenschaf,rozszerzonawersjapodtytułem:Kunstgeschichte
alsKunstgeschichte,przedrukw:Sedlmayr1978,s.49-80;dopolskiejliteraturynaukowejzostałowprowa-
dzoneprzezPiotraSkubiszewskiego,por.Skubiszewski1973,s.213-311,szczególnies.221-237.
5Burckhardt1907,s.XX.
13
