Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ści,którewykazujątendencjedopowtarzającychsiępodobnychzacho-
wań.
Stądwyróżnionogrupy:ryzykantów,asekurantów,zrównoważonych.
Ponadtoistniejątypy:stabilny,obronnyiprogresywny.
Innazteoriiosobowości,mianowicieteoriabodźca–reakcjiClarka
Hulla,lokujepojęcieaspiracjiwzjawiskachzwiązanychzpragnieniami
jednostkijakopopędypierwotneipopędywtórne.nNaprzykładpragnie-
niepieniędzymożestaćsięwtórnympopędem,powiązanymzzaspoko-
jeniempopędupierwotnego”(Pervin2005,s.115).Kolejnateoriatomo-
delpotrzeby-presjiMurraya,wktórympotrzebypowiązanesązpożąda-
nymlubzamierzonymrezultatem.Badającaspiracje,wyrażamysięwów-
czasoaspiracjachrealnychlubnierealnych,bliższychlubdalszych,
perspektywicznych.Mówiącnp.oaspiracjachkierowniczychczyprzy-
wódczych,możemywnioskować,żejednostkamaosobowośćdominują-
cą,zsilnąpotrzebąkontrolowaniainnychludzi,kierowanianimi,jest
pewnasiebie,możebyćsilna,zdeterminowanalubasertywna.Wteorii
Murrayaprzykładoweaspiracjeznajdziemypodpostaciąjawnejpotrzeby
dominacji.nWśródpotrzebjawnychznalazłysięjeszczepotrzebyosiąg-
nięć,przynależności,agresji,opieki(afiliacji),zabawyiseksu”(tamże,
s.118).Poszukującutegoautorapowiązaniapotrzeby-presjizprzypisy-
wanymijednostceaspiracjami,odnosimyjedoaspiracjispołecznych(or-
ganizacji,instytucji)lubprospołecznych(pozaosobiste),aspiracjitowa-
rzyskichczyludycznych.
Możnabypodawaćwieleinnychprzykładówskomplikowanychrela-
cjimiędzytymiteoriami.Cechy,procesypoznawczeorazzwiązaneztym
motywacjenależyjednakpozostawićpsychologii,aszczególniepsycho-
logomosobowości.
Uwarunkowaniaśrodowiskowe
Środowiskospołecznecharakterystycznedladanejjednostkiwspo-
sóbwyraźnywpływanakształtowaniejejpragnieńczydążeń.Zajeden
znajpoważniejszychdeterminantówuważanajestrodzinaorazpanujące
wniejwarunkiżycia.Wniejformułowanesąokreślonenormyinadawa-
nehierarchiewartości.Jakwynikazwielubadań,treściihierarchieuza-
leżnionesąodtakichczynników,jakwykształcenierodziców(tuekspo-
nowanejestwykształcenieojca),pochodzenie,statusspołeczny,warunki
materialneczyteżtradycjerodzinne.Wiadomojuż,żeimwyższejest
25
