Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Autonomiczneźródłaprawapracyjakoźródłaprawa(aktynormatywne)
37
uchwałyczystanowienia(tuwsposóbbardziejogólny)prawaprzezorganizacjemię-
dzynarodowe.
Charakterkonsensualnychźródełprawamająumowymiędzynarodowe.Konstytucja
wskazujewięc(wzasadziepośrednio,abyćmożetakżeczęściowo)faktyprawotwórcze69
orazichrezultaty(wytwory),czyliaktynormatywne70(źródłaprawa).Konstytucyjna
koncepcjaźródełprawamacharakterformalny71.Źródłamiprawasą,codozasady,
formyprawotwórczejaktywnościokreślonychpodmiotów(zregułyorganówpaństwa)72,
będąceefektemokreślonejprocedury-fontesiurisoriundi73.Ustrojodawcanieodnosi
siędoprzyczynokreślonegokształturegulacji,azatemźródełprawawznaczeniufi-
lozoficznym,socjologicznym,antropologicznym,historycznymczygospodarczym74.
Elementamikonstrukcyjnymi(jednostkamiredakcyjnymi)aktównormatywnychsą
przepisy(wskazujenatom.in.art.8ust.275,art.95ust.2,art.122ust.4,art.188oraz
liczneodesłaniadoinnychprzepisówKonstytucji,wtymprzewidująceichodpowiednie
stosowanie).Przepisydostarczająmateriałudobudowynormprawnych76.
Konstytucjanietylkowskazujeźródłaprawa(faktyprawotwórcze),alerównieżokreśla
iporządkujerelacjemiędzynimi77,tworzącsystemźródełprawa,awrezultaciesystem
prawa78,zKonstytucjąjakonajwyższymaktemprawnymiustawą(aktemparlamentu)
69
J.Oniszczuk,Źródłaprawa...,s.5.
70
Zob.m.in.D.Dąbek,Prawomiejscowe...,s.22-23.
71
K.Działocha[w:]Konstytucja...,t.1,red.J.Garlicki,komentarzdoart.87,s.9.Przepisyrozdziału3
nieregulujątakrozumianychźródełprawawsposóbwyczerpujący,ograniczającsiędostanowieniaprawa
przezorganywładzypublicznejorazzasadwłączaniaprawaponadnarodowegodowewnętrznegoporządku
prawnego.
72
R.Mojak,Systemźródełprawa...,s.31.Wrezultacieniekażdanormageneralnajestnormąprawną
(T.Zieliński,Prawopracy.Zaryssystemu...,s.167;B.Wagner,Pakietsocjalny...,s.6).
73
Por.M.Safian[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1...,s.132.
74
P
.Sarnecki(Systemźródełprawa...,s.9)rozumieźródłaprawawujęciukonstytucyjnymjakodoku-
mentyurzędowe,zawierająceregułyobowiązującegoiwymagalnegozachowanialudziorazichzrzeszeń,
atakżekompetencjeinstytucjipublicznych,wtymorganówpaństwa.Wpewnymsensieprzedmiotem
regulacjikonstytucyjnejsąźródłapoznaniaprawa-wzakresie,wjakimwymaganajestpublikacjaaktów
normatywnych.Teswoisteźródłapoznaniaprawaoczywiścieniesąjednakźródłamiprawawścisłym
znaczeniukonstytucyjnym.
75
PrzepisyKonstytucjistosujesiębezpośrednio,chybażeKonstytucjastanowiinaczej.
76
Zob.zwłaszczaZ.Ziembiński,Przepisprawnyanormaprawna,RPEiS1960/1,s.105in.;J.Wrób-
lewski,Zasady...,1987,s.9;S.Wronkowska,Systemźródełprawa...,s.80-82;A.Bień-Kacała(Źródłaprawa
wewnętrznego...,s.124),którapojęcieźródełprawawiążeztądrugąkonstrukcją(aktprawotwórczyprawa
stanowionegolubformaaktuprawotwórczego).Waktachtychznajdująsięnormyprawne.Zob.teżR.Alexy,
Teoriaprawpodstawowych...,s.50in.orazpowołanątamliteraturę.
77
Zob.m.in.P
.Sarnecki,Systemźródełprawa...,s.9.Nieczynitegocoprawdawprost(wszczególności
rozstrzygającaniejestkolejność,wjakiejźródłaprawazostaływymienionewart.87Konstytucji),alebu-
dowęsystemumożnaodtworzyćnapodstawieanalizyszczegółowychnorm,któredotycząposzczególnych
źródełprawa(M.Wiącek[w:]KonstytucjaRP
.Komentarz...,s.70).Zob.teżR.Mojak,Systemźródełprawa...,
s.39-40.
78
Natematsystemuprawazob.m.in.J.Wróblewski,Zasady...,1987,s.13in.Związkimiędzynormami,
wtymteocharakterzehierarchicznym,powodują,żeprawoniejestzbioremluźnychreguł,lecztworzy
