Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Autoryzacjawsystemachkomunikowaniawybranychpaństw
nak,zewzględunajegowojskowąrangę,określeniegomianemUurodzony
morderca”.DemokratyczniewybranegopolitykamożnanazwaćUprzyjacie-
lemfaszystów”lubUdemokratązprzymusu”,abiskupasprzeciwiającegosię
aborcjimożnanazywaćwpiśmiesatyrycznymUgwałcicielemdzieci”
57
.
Cytatytraktowanesąprzezorzecznictwojakowypowiedziocha-
rakterzedokumentacyjnym,któremogąpłynnieprzechodzićzesferyfak-
tówdosferyopinii.Przejścietojestmożliwedziękiróżnymmetodomko-
rzystaniaprzezprasęzcytatów.Sposóbichwykorzystania,podobniejak
wprzypadkukażdejinnejwypowiedzi,wpływanaregułydziennikarskiej
odpowiedzialności.FederalnyTrybunałKonstytucyjnyzakwestionował,
jakoniezgodnąznormamikonstytucyjnymi,dowolnośćposługiwaniasię
przezdziennikarzycytatem,wskazującnajegowartośćdokumentacyjną.
Powódtwierdził,żekomentatorniemieckiejtelewizjizaliczyłgo,wymie-
niajączimieniainazwiska,dogronazwolennikówterroryzmu.Ocenęswą
oparłnawyrażonejprzezposzkodowanegowdwóchniemieckichczaso-
pismachwieloznacznejopiniinatematstrukturpaństwa.Powódokreślił
państwojakoUkupęgnoju”,dodając,żewidzitylkoUresztkignijącejwła-
dzy,którebroniąsięzeszczurzązaciekłością”.Przytaczająctewypowiedzi,
pozwanyprzypisałmusympatiędlaterroryzmu,stwierdzając,żeUobwinił
onpaństwozabezlitosneprześladowanieterrorystów”
58
.Trybunałzauwa-
żył,żecytatymająszczególnąsiłęprzekonywaniaistająsięUostrąamuni-
cjąwwalcepoglądów”,dlategoteżnależyimprzyznaćmocdowodową
właściwądlafaktów.Jeśliwpublicznejdebaciezakwestionowanyzostaje
jakiśpogląd,powinienonzostaćprzytoczonywformiecytatu,wolnegood
jakichkolwiekingerencji.Nieprawidłowycytatzostałprzyrównanydonie-
prawdziwejinformacji,któraniejestdobremkonstytucyjniechronionym.
Nieprawdziwainformacjaniesłużybowiemkształtowaniuopiniipublicznej
iwyrabianiupoglądów.Trybunałpodkreślił,żeUabywykluczyćmożliwość
naruszeniaprawosobycytowanej,koniecznejest,bycytującyzaznaczył,że
wygłaszanaprzezniegowypowiedźjestjednązwielumożliwychjejinter-
pretacji.Wtensposóbprzesuwasięcytowanąwypowiedźzesferyfaktów
dosferyopinii,azatemtam,gdziejestwłaściwedlaniejmiejsce.Słuchacz
możedziękitemuzabiegowizorientowaćsię,żechodziowyrażeniepoglą-
dów,anieprzekazywanieinformacji”
59
.
57
58
59
U.Karpen,Wolność...,s.86in.
NJW1980,Heft38,s.2072.
Tamże.
29
