Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pewnewątpliwościcododotychczasowychustaleńrodząsiętakżezin-
negopowodu.Wwykopaliskachkurhanówscytyjskichnaziemiachpołu-
dniowejPolskiwłaśniewokresiewpływówrzymskichpojawiająsiępaciorki
porcelanowe.PozostawilijeposobieScytowie,awięcprzywędrowałyone
nieszlakiempołudnie–północ,awschód–zachód61.Tooznacza,żewczasie
ożywionychstosunkówChinzImperiumRzymskimistniałyinnedroginiż
tenajbardziejznaneiopisywane,itraktowanejakoprzedłużeniejedwab-
negoszlaku,możetowłaśniebyłyjegopółnocno-zachodnieodnogi.Toteż
imnależypoświęcićwięcejuwagi,niżtorobionodotychczas.Trzebabyteż
skorygowaćpogląd,żedopieroodXVwiekuwPolscerozwijasięhandel
równoleżnikowy.Tenproblemobecnierysujesięnastępująco:dotychczaso-
wibadaczerozwojucywilizacjinaziemiachEuropyŚrodkowejiWschodniej
bylizafascynowanijejzwiązkamizcywilizacjąśródziemnomorskąiwyszuki-
walinatoprzykładów.Skrótowomożnatoująćjakoposzukiwaniepowiązań
zJerozolimąiRzymem,czylizcentramijudaizmuichrześcijaństwa.Daleki
Wschódbyłtakodległyi,cobodajważniejsze,niebyłoznimbezpośrednich
kontaktów,brakteżbyłojakichśpowiązańintelektualnych,wymianyidei,
awięcnieszukanoinnychjejprzejawów.Przykładyzaczerpniemyponownie
zrolnictwaibotaniki.
Włośnicaber(PanicumitalicumR.)przywędrowaładonaszChin,wy-
stępującczęstoobokprosa,alełacińskanazwabotanicznasugerujejejpo-
chodzeniezbasenuMorzaŚródziemnego.Wybiegającniecowprzyszłość
ibiorącpoduwagęczasudomowienia,możnatosamopowiedziećozwy-
czajnejbrzoskwini.Tocennedrzewoowocowenajpierwzostałoudomo-
wioneiuszlachetnionewChinach,alejegonazwałacińska(Persicavulgaris
Mili.)sugerujepochodzeniezPersji.RozpowszechnieniejejwPolscewIX
iXwieku,kiedykontaktyzPersjąbyłynikłe,aistniałyśladydocieraniaele-
mentówcywilizacjichińskiejdrogaminapółnocodMorzaCzarnegoprzez
przełęcześrodkowegoUralu,potwierdzajątomniemanie.
DlanaszegotematuupadekZachodniegoCesarstwaRzymskiegoiokres
wędrówekludów(375–570r.)oznaczanietylkoosłabieniekontaktówzcy-
wilizacjąbasenuMorzaŚródziemnego,aletakżeogromnezmianynaterenie
EuropyiAzji.Niewnikającwprzyczynywielkichprzemieszczeńróżnych
plemioniichzwiązków,któremożnatakżerozpatrywaćjakoatakinomadów
61W.Hensel,Polskastarożytna,wyd.3,Wrocław–Warszawa–Kraków1988,s.362.
29
