Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiekXIXwobecbaroku.Dwiestronymedalu
25
Boskiej,wzniesionymiwdobiebarokunarynkachwiększościczeskich
miastimiasteczek.Mimotegozakazubardzowieleosóbgromadziło
sięnadalprzedfigurąnaRynkuStaromiejskimwPradze,odmawia-
jącprywatnie,alezarazemmocnodemonstracyjniedawnemodlitwy.
PopodpisaniukonkordatupomiędzymonarchiąhabsburskąaStolicą
Apostolskązaczętoznowuodprawiaćprzykolumniesteatralizowane
nabożeństwa,wzbogacającjązokazjiwiększychświątowyszukane
dekoracjeiiluminującwwymyślnysposób.Takżewinnychmiastach
czeskichbarokowefigurynarynkachstałysię–zupełniewbrewinten-
cjomoświeconychreformatorów–głównymośrodkiemżarliwejludowej
pobożności,anawetswoistymsymbolemkatolickichCzech34.
Wielewskazujenato,żeostentacyjnestosowaniebarokowychroz-
wiązańartystycznychwsztucesakralnejmonarchiihabsburskiejokoło
roku1800byłoświadomąiłatwądoodczytaniademonstracjąniechęci
wobecpolitykikościelnejJózefaII.Takiejdemonstracjidopuściłsięm.in.
przeorklasztorudominikanówwPodkamieniu,MikołajBylina,który
wroku1790,przyjąwszyznieskrywanąradościąwiadomośćośmierci
cesarza,nietylkopoleciłzapalaćnaołtarzachwiększąliczbęświec,niż
pozwalałynatojózefińskieregulacje,alepodjąłzwielkimrozmachem
pracenadwystrojemtamtejszejświątyni,przerwanewskutekzaleceń
zawartychwdekretachcesarskich.Aranżacjępodkamieńskiegokościoła
uzupełnionowówczasojeszczejedenrokokowyołtarzzporuszonymi
dynamiczniefigurami,wykonanoiluzjonistycznemalowidławkaplicach
św.Dominikaiśw.Jacka,naścianachnawygłównejrozwieszonookaza-
łeobrazy,atakżewyzłoconoretabulaipomalowanojewmarmurkowe
wzorki35.Wydajesię,żewłaśniewwynikutychpracwnętrzekościoła
zyskałojednolitywyrazstylistyczny,dziękiktóremuTadeuszSzydłowski
uznałjezajednonajznakomitszychdziełbarokowychnatereniedawnego
województwaruskiego36.
TakabarokowareakcjamusiałamiećzresztąwGalicjibardzoszeroki
zasięg,skorookołoroku1800,aczasemnawetpotejdacie,warsztaty
kilkunajbardziejdługowiecznychreprezentantówlwowskiegorokoka
(MaciejaPolejowskiego,MichałaFilewicza,KarolaBurzyńskiego,Sta-
34A.Šorm,A.Krajča,MariánskésloupyvČecháchanaMoravě.Přispěvky
kstudiubaroknikultury,Praha1939,s.26–28.
35ArchiwumProwincjiPolskiejDominikanówwKrakowie,rkpsPk-2:Dalsze
dziejeŚwiętejGóryRóżańcowejiklasztoruWW.XiężyDominikanówProwincji
RuskiejŚwiętegoJackawPodkamieniuodRokuChrystusowego1788doroku
1797idalejnapisanepodprzeorostwemPrzewieleb.OjcaMikołajaByliny,
s.523–525.
36T.Szydłowski,Opisszkódwyrządzonychprzezwojnęwdziedziniezabytków
sztukinaziemiachMałopolskiiRusiCzerwonej,Warszawa1919,s.125.
