Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku

Magdalena Bednarek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-232-3602-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

306

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bednarek, Magdalena. Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku. Red. . Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2020, 306 s. ISBN 978-83-232-3602-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bednarek, M.

T1 Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

PP Poznań

YR 2020

SN 978-83-232-3602-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 229832, author = "Bednarek, Magdalena", editor = "", title = "Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2020", address = "Poznań", isbn = "978-83-232-3602-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bednarek, Magdalena

ED -

TI - Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY - Poznań

PY - 2020

SN - 978-83-232-3602-3

ER -

Netografia (standard APA):

Bednarek, Magdalena. Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku [baza danych online] Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2020 [dostęp: 08 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/basni-przeobrazone-transformacje-bajki-i-basni-w-polskiej-epice-po-magdalena-bednarek-229832.

bajka, baśń, najnowsza proza polska, bajkosfera

Bajka należy do najstarszych form narracyjnych, a wątki bajkowe – do najmocniej rozpowszechnionych. Jej wpływ można odnaleźć także w najnowszej literaturze niefantastycznej adresowanej do dorosłych odbiorców – i tę przestrzeń eksploruj...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-3602-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

306

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Podziękowania10
Wstęp12
Rozdział I. Skradziony język baśni,24
1. Baśń synkretyczna – Wroniec Jacka Dukaja26
Między bajką a baśnią27
Polityczne zwierzę (w bajce)32
Cudowność zdeprawowana36
Bohaterska wyprawa41
Słowiarze-bajarze44
2. Baśń nieświadoma – Królowa Tiramisu Bohdana Sławińskiego49
Rodzinna układanka49
W szponach teorii53
Z perspektywy tradycji (narodowych)56
Ideologia oczywistości62
3. Z nadzieją na szczęście – Sońka Ignacego Karpowicza65
Jak historię przemienić w bajkę?66
Książę w śmierć przemieniony68
Katartyczna baśń?72
4. Happy endu nie będzie, czyli o antybaśni77
Rozdział II. Prze-pisywanie fabuł 89
1. Prawdziwe historie92
Ab ovo – retellingi Sapkowskiego92
„Znacie, nie znacie – i tak opowiem”. Bajki Bohdana Butenki99
2. W stronę idei106
W jednym lesie – Co się stało z naszą bajką? Hanny Krall107
Bajka filozoficzna111
3. Baśni zanurzone w czasie117
Modernizacje120
Baśnie bardzo aktualne128
Defamiliaryzacja baśni130
Nie baśniowy czas135
4. Baśni (nie)poprawne politycznie136
Feministyczne baśni140
Queerowanie baśni153
5. Reinterpretacja w praktyce162
Rozdział III Metamorfozy postaci 174
1. Księżniczki177
Zakładniczki patriarchatu177
Wielka ucieczka?186
Księżniczki, na miotły!193
Dokąd idziesz, Mała Dziewczynko?206
2. Wiedźmy209
Mit wiedźmy214
Wiedźma z krainy pop225
Udomowienie wiedźmy233
Wojna mitów236
Kapłanki243
Na słowiańską nutę249
3. O wyższości różu257
Zakończenie264
Bibliografia273
Nota bibliograficzna291
Indeks292
Spis ilustracji302
Summary (Fairy Tales Transformed. The Metamorphosis of Fairy Tales in Polish Literature after 1989)304

ROZDZIAŁI

SKRADZIONYJĘZYKBAŚNI

Ponieważwszystkieteskarbystałysięjużzaklęte

izamieniłysięwbajkę,więcnależałydokażdego,

ktokolwiekdobajkizbliżyćsięiprzedostaćpotrafł.

B.Leśmian,AliBabaiczterdziesturozbójników

Wsytuacjizagładyiwynaturzeniagatunków1żywotnośćbajkimożezaska-

kiwać.Bajkisącałyczaspisywane,aaluzjedonichpozostajączytelne.Jaktosię

dzieje?Codecydujeospecyﬁcebajki?Gatunektenzazwyczajcharakteryzowany

jestprzezpryzmatkonstrukcjiświataprzedstawionego.Cechowaćgomacudow-

ność-harmonijnewspółistnienieelementównierealistycznychirealistycznych,

wyrażającasięobecnościąrozumnychzwierząt,czarownicrzucającychzaklęcia,

możliwościązmianykształtuprzezczłowiekaitd.2.Fabułanatomiast,jakdowodził

WładimirPropp,zbudowanajestztychsamychelementównastępującychposo-

biewokreślonejkolejności3.Takskonstruowanyświatprzedstawionyokalająramy

narracyjneistylistyczne.Narratorniepodzielniepanujenadhistorią,zachowując

wobecniejdystans,copodkreślająformułydelimitacyjne.Stylbajki,czegodowo-

dziłMaxLüthi,jestabstrakcyjny:opierasięnapowtarzalnychformułachifrazach,

określeniasąwnichmetaliczneikrystaliczne,aepitetykolorystyczneodnosząsię

dobarwnasyconych.Cechamibajkowegostylusągrubykontur,jednoznaczność.

Prostotajestwięctym,cocharakterystycznedlawieluaspektówbajki.Stanowi

takżeokunsztownościgatunku,opartejnaschematyczności,kontrastachihie-

ratyczności.Prosta,wyrazistaformaobramowujeświatprzedstawiony,czyniąc

jegocudaośrodkiemzainteresowania4.Takujętabajkaludowastałasiępodstawą

1Zob.W

.Bolecki,Ogatunkachtoiowo.nTekstyDrugie”1999,nr6,s.40.

2Zob.R.Caillois,Odbaśnidoscience-fiction.W:Odpowiedzialnośćistyl.Eseje.WybórM.Żu-

rowski.WstępJ.Błoński.Warszawa,PIW1967,s.40;J.Speina,Typyświataprzedstawionegowlitera-

turze.Toruń,WydawnictwoTNT1993,s.139-140.

3Zob.W

.Propp,Morfologiabajkimagicznej.Przeł.P

.Rojek.Kraków,ZakładWydawniczyNo-

mos2011,s.28-62.

4Zob.M.Lüthi,TheEuropeanFairyTale.FormandNature.Przeł.J.D.Niles.Bloomington,

Indianapolis,IndianaUniversityPress1986,s.24-36.

WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone

Brak wyników

Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra