Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Typologia
bezpieczeństwa
25
Słowo„bezpieczeństwo”kryjewsobieogromnypotencjałmobili-
zacyjny.Państwauzasadniająróżnepolityki,odwołującsiędobezpie-
czeństwa.Określenieproblemuwkategoriachbezpieczeństwazapewnia
muspecjalnystatusiwzmacniaszansenauzyskanieuwagi34.Bezpie-
czeństwojesttakpotężnymdążeniem,żeprzywołaniegotłumiwszelką
krytykę.Budżetnabezpieczeństwomazawszepriorytet,tworzysięgo
kosztemwydatkównacelespołeczneiedukacyjne.Bezpieczeństwojest
przedstawianejakopolitycznieneutralne,konieczneitakpożądane,że
niełatwogozakwestionować.Maogromnypolitycznykapitał,któryunie-
możliwiaprzeciwstawieniesiępolityceprowadzonejwjegoimieniu.Za-
razemcakowitebezpieczeństwoniejestwpełniosiągalne,dążeniedo
niegonigdyniejestzakończone,ponieważzawszemogąsiępojawićnowe
zagrożenia35.
Typologiabezpieczeństwa
Bezpieczeństwojestklasyfikowanewedługróżnychkryteriów.Wpolskiej
literaturzeprzedmiotunajczęściejstosujesiękryteria:podmiotowe,przed-
miotowe,zakresu,przestrzenneorazsposobuorganizacji36.Wedługkryte-
riumpodmiotowegowyróżniasiębezpieczeństwopaństwaorazbezpie-
czeństwosystemumiędzynarodowego.Kryteriumprzedmiotowezkolei
ujmujebezpieczeństwosektorowojakobezpieczeństwomilitarne,poli-
tyczne,ekonomiczne,ekologiczneitakdalej.
Wpiśmiennictwiezachodnimwystępujeistotnerozróżnienienapod-
miot(subject)bezpieczeństwaiprzedmiotreferencyjny(referentobject)
bezpieczeństwa.Podmiotjestczynnikiemsprawczym,aktorem,tym,kto
zapewnieniabezpieczeństwo.Wujęciutradycyjnymjedynympodmiotem
bezpieczeństwa,czylitym,ktozapewniabezpieczeństwo,jestpaństwo.Pod-
miotamibezpieczeństwamogąjednakbyćtakżeaktorzyniepaństwowi,na
34
MariannaValverde,GoverningSecurity,GoverningthroughSecurity,w:RonaldDaniels,Patrick
Macklem,KentRoach(red.),TheSecurityofFreedom:EssaysonCanada’sAnti-terrorismBill,
Toronto:UniversityofTorontoPress2001,s.89–90.
35
LiciaZedner,Security,London,NewYork:Routledge2009,s.144–145.
36
Por.RyszardZięba,Kategoriabezpieczeństwawnauceostosunkachmiędzynarodowych,w:Davis
B.Bobrow,EdwardHaliżak,RyszardZięba(red.),Bezpieczeństwonarodoweimiędzynarodowe
uschyłkuXXwieku,Warszawa:FundacjaStosunkówMiędzynarodowych1997,s.6–7;Marek
Pietraś,Bezpieczeństwomiędzynarodowe,w:MarekPietraś(red.),Międzynarodowestosunki
polityczne,Lublin:WydawnictwoUMCS2007,s.333–337;TomaszKapuśniak,WiesławLizak,
PawełOlszewski(red.),Bezpieczeństwomiędzynarodowe.WyzwaniaizagrożeniaXXIwieku,Radom:
WyższaSzkołaHandlowa2009,s.197.
