Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Role
armii
27
rolejednocześnie-jestgwarantembezpieczeństwazewnętrznegoinajsil-
niejsząpodporąporządkuprawnegopaństwa,używanąwtymdrugimcha-
rakterze,zarównowkrajachdemokratycznych(ArmiaBrytyjskawUlsterze
wlatach1969-2007,amerykańskaGwardiaNarodowawNowymOrleanie
pohuraganieKatrinaw2005r.),jakiniedemokratycznych.Możeodgrywać
rolępetryfikującąsystemizapobiegającąreformom(wwymiarzetotalitar-
nym-np.ZSRR,KoreaPółnocna;wwymiarzeautorytarnym-np.Hisz-
paniawczasachgenerałaFranciscaFranco)lubstanowićgłównymotor
modernizacjikraju(Turcja-szczególnieodczasówKemalaAtatürka).
Wzależnościodepokipotrzebchwiliarmiapełni/pełniłatakżeistotne
funkcjepozamilitarne.
Polityczno-symboliczne-wojskonarodowejestsymbolemistnienia
państwaisuwerennościnarodu.Dlategowrazieutratyterytorium
pojawiasięzjawiskosiłzbrojnychnauchodźstwie,znanenietylko
ztradycjipolskiej,dotyczącewszystkichrządówemigracyjnych,gosz-
czonychwlatach1939-1945wLondynieipodporządkowanychim
formacjizbrojnych.Ichpierwowzorembyłrządiarmiaserbska,ewa-
kuowanenagreckąwyspęKorfuw1915r.pozajęciukrajuprzezwojska
mocarstwcentralnych.
Symbolikawojskowasilnieoddziałujenawyobraźnięzbiorową
opiniipublicznejwwielukrajachijestwjejpojęciunierozerwalnie
związanazsuwerennościąitradycjąnarodową.Stądwynikamanifesto-
wanieodrębnościregimentówszkockichwArmiiBrytyjskiej,węgierskiej
obronykrajowej(honwedów)wramachsiłzbrojnychAustro-Węgier
czyodrębnościarmiikoronnejilitewskiejwdobieRzeczypospolitej
ObojgaNarodów.Czynnikten(tzn.znaczeniewojskajakosymbolu
suwerennościitradycjinarodowej)niejednokrotnieprzesądzaoistot-
nychwyborachpolitycznych.Przywiązaniefrancuskiejopiniipublicz-
nejdoposiadaniawłasnegowojskanarodowegojakosymbolupań-
stwowościiniechęćdorezygnacjizniegonarzeczarmiieuropejskiej
rozstrzygnęłyoporażcekoncepcjiEuropejskiejWspólnotyObronnej
w1954r.(zob.rozdział6)izdecydowałyorozwojuprocesuintegra-
cjieuropejskiejnapodstawiezałożeńfunkcjonalistycznych,aniefede-
ralistycznych4.
Polityczno-uobywatelniające-armiamożestaćsięśrodowiskieminicju-
jącymprocesydemokratycznepoprzezzwiązekobowiązkuwojskowego
4WiesławBokajło,KoncepcjaEuropyKonradaAdenaueraijejrealizacjawpraktycepolitycznej
wlatach1945–1954,Wrocław:WydawnictwoUniwersytetuWrocławskiego1995,s.96-197.
