Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROLAIMODELESIŁZBROJNYCHWEWSPÓŁCZESNYMŚWIECIE
28
zobywatelskimiprawamipolitycznymi.Przykłademtegozjawiskasą
milicjegreckichpolisiRzymu,średniowiecznearmiekantonówszwaj-
carskich,służbaszlachty-obywateliRzeczypospolitejwpospolitym
ruszeniu,armieobywatelskierepublikańskiejFrancji,uosabiająceideę
lanationsurledrapeau-Dnarodupodsztandarem”,czyomówiony
wosobnymrozdzialezwiązekpomiędzyoparciemarmiinowożytnych
nasystemiepoborupowszechnegoarozciągnięciemprawawyborczego
nawszystkichdorosłychmężczyzn,tzn.potencjalnychpoborowychlub
rezerwistów.Odejścieodarmiiobywatelskichnarzeczarmiizawodo-
wychmożezkoleiwnieskonsolidowanychdemokracjachprowadzićdo
zagrożeniaprawpolitycznychobywateliidodyktatury.Pierwowzorem
tegomechanizmubyłupadekrepublikirzymskiejpouzawodowieniu
jejarmii,aprzykłademprzeciwnym-stłumieniebuntugenerałów
wAlgieriiw1961r.poprzezodwołaniesięwprzemówieniuradiowo-
-telewizyjnymprzezprezydentaCharles’adeGaulle’abezpośredniodo
żołnierzypoborowych-obywateliznakazemniewykonywaniarozkazów
zbuntowanychprzełożonych5.
Edukacyjne-np.WojskoPolskie,począwszyodinsurekcjikościuszkow-
skiejiLegionówDąbrowskiegopoarmięIIRzeczypospolitej,było
zarównoszkołąpostawobywatelskich,jakiczęstonarzędziemalfa-
betyzacjipoborowych.Obecnienaukępisaniaiczytaniaprowadzisię
teżwarabskicharmiachbliskowschodnichinp.wMeksyku.
Integracyjne-gdywspólnasłużbawojskowapoddanych/obywateli
danegopaństwamaprzyczyniaćsiędoichasymilacjipaństwowej
zgrupądominującą(Rosja/ZSRR-rusyfikacja,Bundeswehra-in-
tegracjaNiemcówzachodnich-Wessisiwschodnich-Ossis).
Gospodarcze-wojskojakozorganizowanasiławdyspozycjipaństwa,
posiadającazdolnościlogistyczneisłużbyinżynieryjne,jest/byłoczęsto
używanedoprzedsięwzięćinfrastrukturalnych,zarównozwykłych:bu-
dowadróg,mostów,studni,pracirygacyjnych(np.współczesnaarmia
egipska),kanałów(np.budowaKanałuAugustowskiegoprzezWojsko-
wyKorpusInżynierówarmiiKrólestwaPolskiego),jakialarmowych
(np.umacnianiewałówprzeciwpowodziowych).
Ratownicze-ewakuacjaludności,zwierzątidóbrzestrefzagrożonych,
pomoctechniczna(np.odkażanie),logistycznaitransportowawsytu-
acjikatastrofiklęskżywiołowych,ratownictwomorskieitp.
5CharlesWilliams,CharlesdeGaulle.OstatniwielkiFrancuz,tłum.AndrzejChajewski,
Warszawa:Amber1997,s.349.Por.AleksanderHall,CharlesdeGaulle,Warszawa:Wydawnictwo
Iskry2002,s.311.
