Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Podmiotowy,przedmiotowyiprocesualnywymiarbezpieczeństwa
wiodące,zaśujęcieprzedmiotowe,choćbardzoistotne,pełnijedyniefunkcje
pomocnicze.Oznaczato,żeanalizabezpieczeństwapowinnabyćzawszepro-
wadzonazperspektywyokreślonegopodmiotu.Jegoogólnacharakterystyka
jakookreślonejkategorii(np.państwo,naród,społecznośćlokalna,człowiek)
orazindywidualnecechykonkretnegopodmiotuiuwarunkowaniafunkcjo-
nowaniarzutująnazakresznaczeniowybezpieczeństwa:charakterwartości
bezpieczeństwa(wartościchronionych)iodnoszącesiędonichszanse,wy-
zwaniaizagrożenia,atakżesiłyiśrodkiorazsposobyichwykorzystania
(strategia)dlaochrony,czylizapewnieniabezpieczeństwa.
Pojęcieflbezpieczeństwo”częstojestużywanewpołączeniuzrzeczowni-
kiemflstan”jakoflstanbezpieczeństwa”,któryodzwierciedlapoziombezpie-
czeństwawokreślonymczasie,wdanymmomencie.Jednakżebezpieczeń-
stwojestzjawiskiemdynamicznym,będącymwynikiemciąglezmieniających
sięuwarunkowańśrodowiskazewnętrznego,jakrównieżuwarunkowańwe-
wnętrznychpodmiotu.
Zmiennośćczynnikówdecydującychobezpieczeństwiepowoduje,iż
zjednejstronypodmioty(jednostki,społecznościlokalne,państwa,orga-
nizacjemiędzynarodowe),podejmująckreatywnedziałania,wpływająna
kształtowaniekorzystnychdlasiebiezewnętrznychiwewnętrznychuwarun-
kowańbezpieczeństwa,zdrugiejzaśstronyreagująnaniekorzystnyrozwój
wypadków,mogącychzagrozićichwartościomchronionym.Wtakimujęciu
bezpieczeństworozumianejestjakoproces,oznaczającyciągłądziałalność
podmiotów(kreatywnąireaktywną)wtworzeniupożądanegostanubez-
pieczeństwa,wwarunkachdynamicznychzmianuwarunkowańśrodowiska
bezpieczeństwa(wewnętrznegoizewnętrznego).Celemtegoprocesujestusu-
wanie,aprzynajmniejoddalenie,zagrożeń,eliminującewtensposóbwłasny
lęk,obawy,niepokójiniepewność.
Przyjmujączapodstawępowyższewyjaśnienie,możnasformułowaćcykl
procesubezpieczeństwa,naktóryskładająsiępowtarzająceczynnościizjawi-
ska.Wzależnościodsposobupodejściapodmiotu(człowiekaizbiorowości
ludzkich)dobezpieczeństwa,możnawyodrębnićtrzymodelecyklu:podsta-
wowy,rozszerzonyipełny.
Cyklpodstawowyrozpoczynasięodspostrzeżeniasytuacjiniebezpiecz-
nej-rzeczywistejlubprognozowanej,coprzybrakuodpowiednichśrodków
ochronyprowadzidoniezaspokojeniapotrzebybezpieczeństwa.Objawiasię
onoodczuwaniemniepokoju,lęku,strachuonajważniejszewartościpodmio-
tu,czylipoczuciemzagrożeniaibrakubezpieczeństwa.Takinieprzyjemny
stanemocjonalnyzakłócaharmonijnefunkcjonowaniepodmiotuijednocześ-
niewyzwalamotywacjędopodjęciadziałalnościwcelujegozmiany.Jestona
uzyskiwanapoprzezzastosowanieśrodkówochronyprzedzagrożeniem,
któreprowadzidoprzywróceniapoczuciabezpieczeństwa.Zaspokojeniepo-
trzebybezpieczeństwakończycyklpodstawowy,którypowtarzasięzchwilą
spostrzeżenianowegozagrożenia.
21
