Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Podmiotowy,przedmiotowyiprocesualnywymiarbezpieczeństwa
1.4.Podmiotowy,przedmiotowyiprocesualnywymiar
bezpieczeństwa
Bezpieczeństwojestpotrzebąpodmiotową,dotyczybowiemczłowieka
iróżnychzbiorowościludzkichorazorganizacjijereprezentujących–odnaj-
mniejszychgrupspołecznych(np.rodzin),poprzezspołecznościlokalne,grupy
etniczneinarody,ażpocywilizacjeispołeczeństwoglobalneczygatunekludzki.
Bezpieczeństwojestzawszeflczyjeś”ijestodczuwane,azwłaszczajegobrak,
wświadomościczłowieka,motywującgodopodejmowaniastosownychdziałań
zapobiegawczych,przygotowawczych.
Każdyczłowiekposiadawłasneinteresy,pośródktórychbezpieczeństwo
zajmujenaczelnemiejsce,cowynikazwrodzonego,egzystencjalnegocharak-
terupotrzebybezpieczeństwa.Ludziepodejmująróżneformyaktywności,
abyzaspokoićswojąpotrzebębezpieczeństwa.Maonazróżnicowanycha-
rakterwzależnościodrodzajupodmiotu–czychodziojednostkęludzką,
czyookreślonązbiorowość,np.grupęetnicznąlubnaród,atakżeróżnisię
pomiędzyposzczególnymipodmiotamitychsamychkategorii.Wdrugim
przypadku,różnicegłówniewynikajązuwarunkowańfunkcjonowaniaoraz
indywidualnychpreferencjiokreślonegopodmiotu.
Treśćbezpieczeństwajednostkiludzkiejróżnisięwięcodskładnikówbez-
pieczeństwanarodowegoczymiędzynarodowego,aczkolwiekistniejąistotne
współzależnościpomiędzytymikategoriami.Podobniejestwodniesieniudo
zróżnicowaniatreścibezpieczeństwapodmiotówtychsamychkategorii,np.
bezpieczeństwopostrzeganezperspektywymieszkańcajednegozkrajów
biednegoflPołudnia”,np.zrejonuAfrykiSubsaharyjskiej,zdecydowanieróż-
nisięodpercepcjiprzeciętnegoobywatelaEuropyZachodniej.
Analizabezpieczeństwazperspektywypodmiotu(któregodotyczy)
jestokreślanajakopodmiotowywymiarbezpieczeństwa,którynajogól-
niejodpowiadanapytanie:„Oczyjebezpieczeństwochodzi?”.Inaczejujmu-
jąc,podmiotowywymiarbezpieczeństwadotyczyanalizybezpieczeństwa
zperspektywyokreślonegopodmiotuijegonaczelnychwartości.Liczne
izróżnicowaneformyzbiorowościludzkichorazróżnorodneuwarunkowa-
niaichfunkcjonowaniasprawiają,żeszczegółowetreściichbezpieczeństwa
będąrównieżzróżnicowane.Fundamentalnewartościbezpieczeństwa,czyli
przetrwanie,zachowaniestanuposiadaniairozwój,majązróżnicowanycha-
rakterwzależnościodkategoriipodmiotóworazichindywidualnychcech
ipreferencjiatakżewarunkówfunkcjonowania.
Wymiarpodmiotowystanowigłównyobszarstudiównadbezpieczeń-
stwem,ainnewymiary,takiejak:przedmiotowy,funkcjonalny,przestrzenny,
czasowyitd.,pełniąjedyniefunkcjepomocniczeiuzupełniające.
Bezpieczeństwodotyczyszerokiegospektrumpodmiotów,począwszy
odjednostkiludzkiej,poprzezgrupyiorganizacjespołeczne,społeczno-
ścilokalne,grupyetniczne,narody,państwa,grupypaństw,społeczności
19
