Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dostępnośćusługpublicznych-analizaliteraturyprzedmiotu
występowaniekorelacjiwartościterenówzdostępnościąusługpublicznych.
Odnosisiędopojęcianrentygruntowej”
,któreoznaczadochóduzyskiwanyprzez
właścicielawwynikuużytkowaniagruntu.Wysokośćrentymożebyćuwzględ-
nianaprzypodejmowaniudecyzjiobudowieusługpublicznych.Zarządzający
miastem,spodziewającsięwysokichzysków,mogąrozważaćsprzedażdziałek
miejskichowyższejwartościpodmiotomprywatnym.Terenytemogąrównież
staćsięmiejscembudowyinstytucjinwyższegorzędu”
,któreprzynosząmiastu
zysk.Budowanobytamwięcfilharmonie,teatry,reprezentatywnemuzeabądź
prestiżoweuczelniewyższe.Jakolokalizacjapodstawowychusługpublicznych,
np.zzakresuedukacjinapoziomiepodstawowymalboochronyzdrowia,wy-
bieranebyłybyobszaryoniższejwartościrentygruntowej.
Teoriarentygruntowej,taksamojakteoriaośrodkówcentralnych,zakłada,
żepodstawądziałaniamieszkańcówidecydentówwprzestrzenimiejskiejjest
racjonalnośćekonomiczna.Podczasgdypierwszaznichstarasięwytłumaczyć
lokalizacjęusługzperspektywyracjonalnychjednostekznichkorzystających
(używającterminuekonomicznego:odnosisiędopopytunausługi),druga
skupiasięnadziałaniachpodejmowanychprzezinwestorówiwłaścicieli(od-
nosisiędopodaży).Najważniejszązmienną,któramiałabywpływnadobór
lokalizacjiusługi,byłabywartośćwymiennadanegoterenu.Wartośćużytkowa
orazcodziennedziałaniamieszkańców,któreoddziałująnakształtprzestrzeni
miejskiej,niebyłyuwzględniane.
TrzeciąperspektywąomawianąprzezWilka(2001)sąmodelezachowań
przestrzennychludności.Wykorzystujesięjedoanalizzasadkierujących
przemieszczaniemsięosóbkorzystającychzusług.Badaniawykonywanena
tymgruncieprzyjmująformęekonometrycznychistatystycznychobliczeń.
Przykładowo,DavidL.Huff(1963)stworzyłwzórwyjaśniającywybórmiejsca
zakupów.Próczodległościdodanejplacówkiuwzględniłwnimtakązmienną,
jakpowierzchniasklepu(któramiałaprzekładaćsięnaprawdopodobieństwo
możliwościrealizacjipotrzebwdanymośrodku).Wpóźniejszymczasiezapro-
ponowałrozbudowaniemodeluiwłączeniedoniegotakichcech,jakprzyna-
leżnośćetniczna,poziomwykształceniaczydochóddanejosoby(Wilk2001).
Takieujmowaniedziałańludzkichnieuchronnieniesiezesobąryzyko
uproszczeń.Podczasanalizużywanotakichterminów,jaknskłonnoścido
przemieszczeń”czynużytecznośćośrodka”
,któreabstrahująodprzeżyćidoś-
wiadczeńludzkich.Mieszkańcyokreślanisąmianemnużytkowników”inkon-
sumentów”
,coprzypisujeimspecyficznąrolęipodejściedowłasnościoraz
usługpublicznych.Niejestpokazywanysposóbmyślenia,postrzeganiaprze-
strzeniiusługpublicznychprzezmieszkańcóworazzłożonośćpodejmowanych
przeznichdecyzji.
22
