Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Rozwójbiologicznyczłowieka
27
kończeniawzrastaniawysokościciała.Wpediatriinosionnazwęwiekuroz-
wojowego.Możnagookreślićjakociągpozytywnychzmian,wzmacniających
wcześniejukształtowanecechyistanowiącychpodstawęnastępnychprzemian.
Czastrwaniategoetapuuczłowieka(wporównaniuzinnyminaczelnymian-
tropoidami)jestbardzodługi(zwłaszczaczastrwaniaokresuodurodzeniado
początkupokwitania).Istniejewielepróbwyjaśnianiategozjawiska.Najwięcej
zwolennikówmapogląd,żetakdługiokresjestpotrzebnydoosiągnięciaodpo-
wiedniegopoziomurozwojupoznawczego(Leigh,Park,1998).
2.Równowagawzględnastabilizacjaprocesówanabolicznychikatabolicz-
nych4(równowagametaboliczna).Jesttookresdorosłości,zwanyteżpełnią
życia.
3.Zmianyinwolucyjne(regresywne)przewagaprocesówkatabolicznych.
Jesttookresstarzeniasięistarości,wktórymwystępujązmianywsteczne(zani-
kowe)wielutkanek,narządówifunkcjiorganizmu.
Zapłodnienie
Rozwójprogresywny
10
20
30
Stabilizacja
Wiek(lata)
40
50
Kobiety
Mężczyźni
60
Rozwójregresywny
70
Śmierć
80
Ryc.1.3.Trzyetapywrozwojuontogenetycznymczłowieka
wyróżnionezewzględunadominacjęprocesówmetabolicznych
Źródło:opracowaniewłasne.
Etapytedzieląsięnaposzczególneokresy(fazy)iwichwyróżnianiuantropo-
lodzy,lekarzeipsycholodzystosująróżnekryteriainazwy.Jesttospowodowane
tym,żeniemawyraźnychiłatwychdoustaleniagranicmiędzyposzczegól-
nymietapamiiokresami.Graniceteumowneczasemwyznaczajewiekka-
lendarzowy,czaseminstytucjaedukacyjna(np.okresprzedszkolny)lubzjawisko
4Katabolizm,przeciwieństwoanabolizmuprocesrozpaduzłożonychzwiązkóworganicz-
nychnaprostsze(np.wczasieoddychaniautlenianiecukrówdodwutlenkuwęglaiwody),towa-
rzyszymuuwalnianieenergii.