Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wstęp
bóstwemubogichiniskourodzonych,funkcjonującymnapłaszczyźnieludowej,
niekiedyjakoboginirozszczepiona,aczasemdziewicza-stajesięrównieżbogi-
niązaliczanądowielkiejtradycjihinduizmu,czczonąwmiejskichaglomeracjach
wdużychmurowanychświątyniach.Zauważmyrównież,żechoćMarijamman
należydogrupybóstwwioskowych,takichjaknaprzykładSiedemSióstr,Jelu-
kanni(Elukaflfli)90,zwanychrównieżSiedmiomaDziewicami(Kaflflimór),jest
jednakniezależna.Natęniezależnośćskładająsięmiędzyinnymiwpełniroz-
winiętamitologia91czywolnostojące,murowane,wielkieświątynie,któreupo-
dabniająjądobogińwielkiejtradycjihinduizmu,aprzedewszystkimobecności
wjejsłużbiespołecznościbramińskich,systematyczniewłączającychjąwstruk-
turytradycjipuranicznej.ChoćMarijammanwciążcharakteryzujewielecech
lokalnych,stajesięboginiąznanąszerszemugronuwiernych,nawetpozagrani-
camiIndii92.Zmieniłsiętakżestatusjejwyznawców.Dawniejczcilijąjedynie
przedstawicielebiednychspołeczności,częstoniedotykalnych,awjejświąty-
niachobrządeksprawowalikapłanizniskichwarstwspołecznych.Obecniepopu-
larnośćMarijammanznaczącowzrosłapośródprzedstawicieliindyjskiejklasy
średniej,cootworzyłoprzedniąnowemożliwościawansuzarównowtradycji
tamilskiej,jakipanindyjskiej.Jesttoswojegorodzajupodwójnyawans.Zjednej
stronyboginiwybiłasięznacząconatlekluczowychpostacipanteonutamil-
skiego-wielokrotnieporównujesięjąnaprzykładdoMinakszi(Mtṉāṭci)93,ale
taksamoczęstotraktujesięjąwtradycjitamilskiejindywidualnie,jakopotężne
iniezależnebóstwo.WspółczesnykultMarijammanposzerzaterenyjejekspansji
takżeowielkątradycjęhinduizmu.Nierzadkoprzyrównujesięjądobogińpanin-
dyjskich,acześćoddająjejwyższewhierarchiispołecznościzamieszkujące
wmiastach.ZwracanatouwagęE.Craddock,pisząc,żen[Marijamman],począt-
kowoboginikastniskich,wywodzącasięześrodowiskarolniczego,wktórym
nadalmieszkawiększośćludnościindyjskiej,obecnierekrutujeswoichwyznaw-
90Jelu(ēlu)-4[liczba]siedem’,kanni(kaflfli)–‘dziewica’.
91Zob.s.61-65.
92Zob.s.51.
93JednazgłównychpostacipanteonuIndiiPołudniowych;głównebóstwoMaduraju.Wjej
osobieodbijasięantycznewyobrażenienatematbóstwżeńskichwTamilnadu.Wielecechwspól-
nychłączyjązKottrawaj,zktórąwspółdzieliwalecznośćiodwagęorazagresywnąseksualność
-anangu(anaṅku),drzemiącą,wedługwierzeńtamilskich,wkażdejkobiecie.Minakszi,będąc
bóstwem-strażnikiemgranicmiasta,jedyniezpoczątkureprezentujenieokiełznanesiłykobiecej
natury.Jejmetamorfozawłagodneiszczęsnebóstwodokonujesiępodczasceremoniizaślubin
zŚiwąwpostaciSundareśwary(sanskr.Sundareśvara).Więcejnatentematzob.:D.Shulman,
TamilTempleMyths:SacrificeandDivineMarriageintheSouthIndianŚaivaTradition,Princeton
UniversityPress,Princeton1980,s.176-92.
