Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI
kształcenie11.Wydajesięzasadneużycietegookreślaniaszerzej,ponieważPo-
lkiwdobieprzedwojennejwykazywałyniezwykłądeterminacjęnietylkowsfe-
rzeedukacji,aletakżewróżnychdziedzinachżycia.Zmagałysięzpodwójnym
zniewoleniem–tymwynikającymzpozbawieniapaństwowościoraztym,które
byłokonsekwencjąstereotypów12iuprzedzeńdotyczącychpłci,funkcjonujących
wświadomościspołecznej13.Zmieniającasięrzeczywistośćekonomicznawy-
muszałapodejmowanieprzezkobietypracyzarobkowej,którejzdobycierównież
wiązałosięzpokonywaniemtrudności14.Powstawaniedamskichstowarzyszeń
zawodowychodzwierciedlałowzrostzatrudnieniakobietorazpotrzebęochro-
nyichpracy,jednakżeprzedpierwsząwojnąświatowąistniałowieleinstytucji
iprzedsiębiorstwangażującychwyłączniemężczyzn15.Niekorzystnąsytuację
społecznąiekonomicznąsankcjonowałorównieżnieprzychylnekobietompra-
wodawstwo,wznacznymstopniuograniczająceichwolnośćwdziedziniepraw
cywilnych,np.mężatekwkwestiidysponowaniamajątkiem16.
Mimolicznychprzeciwnościkobietyzabierałygłoswewszystkichsprawach
ważnychdlafunkcjonowaniaprzyszłegopaństwa,włączniezuczestnictwem
worganizacjachparamilitarnychorazpropagandowymimaterialnymwspiera-
niemczynunarodowego17.Wtymmiejscukoniecznienależywymienićzałożoną
w1913rokutajnąorganizacjęLigaKobietPogotowaniaWojennego,działającą
narzeczLegionówPolskich18.Swojąobecnośćwświeciepolitykifeministkinaj-
silniejzaznaczyływGalicji,m.in.wystawiająckandydaturęMariiDulębiankido
11
PoglądyHulewiczapodajęza:M.Wierzbicka,DrogiemancypacjikobietwPolsce
iwRosjiwXIXw.–próbaporównania,[w:]SpołeczeństwowdobieprzemianwiekXIXiXX.
KsięgajubileuszowaProfesorAnnyŻarnowskiej,red.M.Nietyksza,A.Szwarc,K.Sierakowska,
A.Janiak-Jasińska,Warszawa2003,s.91.
12
WniniejszejpublikacjiterminuDstereotyp”używasięzgodniezszerokądefini-
cjąantropologiczną.WujęciuWalteraLippanna,któryw1922r.użyłtegopojęciajako
pierwszywdziedzinienaukspołecznych,Dstereotyptotwórświadomościowy,pozwalający
człowiekowiporządkowaćświat,nimuzyskaodpowiedniedoświadczenie”.Nagruncie
propozycjiamerykańskiegobadaczarozwinęłosięwieleteoriistereotypu,którychprzegląd
syntetyczniezaprezentowałRafałZimy.Por.R.Zimny,Kreowaniaobrazuświatawtekstach
reklamowych,Warszawa2008,s.98–104.
13
Por.M.Bogucka,Gorszapłeć.KobietawdziejachEuropyodantykupowiekXXI,
Warszawa2005,s.269.
14
TrudnościwawansiezawodowymkobietpodkreślaM.Hoszowska,Siłatradycji,pre-
sjażycia.KobietywdawnychpodręcznikachdziejówPolski(1795–1918),Rzeszów2005,s.232.
15
J.Franke,Wokółbuntuipokory,s.15.
16
Tamże,s.16–17.
17
Por.M.Hoszowska,dz.cyt.,s.227;T.Nałęcz,Kobietywwalceoniepodległośćwczasie
pierwszejwojnyświatowej,[w:]Kobietaiświatpolityki.PolskanatleporównawczymwXIX
iwpoczątkachXXwieku,red.A.Żarnowska,A.Szwarc,Warszawa1994,s.73–82.
18
A.Klepacz,LigaKobietPolskichmastolat,[na:]http://ligakobietpolskich.pl/?page_
id=146[dostęp:29.12.2014].
