Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obrazsufrażystekangielskichnałamachpolskichczasopismkobiecych
25
Sejmuw1908roku19,prowadząckampanięnarzeczzmianyordynacjiwybor-
czej20.Dlategonależystwierdzić,żePolkiwalczyłyoprawodogłosowaniaDbez
różnicypłci”21,zanimPolacymogliudaćsiędournwwolnymkraju22.
Powiązaniedyskursuemancypacyjnegozpatriotycznymniesprzyjałowpraw-
dzieformułowaniuradykalnychpostulatówwsferzeprawkobiet,jednakmożna
założyć,żepolskiedziałaczkiinteresowałysiędążeniamifeministeknaświecie23.
TezętępotwierdzałazbiorowapublikacjaGłoskobietwkwestiikobiecej,wydana
w1903roku,wktórejautorkiomawiałyzagadnieniazwiązanezcodziennymi
zmaganiamipolskichemancypantek(m.in.handelkobietami,kwestieekono-
19
DTrzebasobiewyobrazić,żekandydaturętęuzasadniająsamimężczyźni,żestron-
nictwoludowesięzaniąoświadcza,żeprawokandydowaniawyprowadzająjużzdotychcza-
sowejustawywyborczej,żena511głosów,którepadłynaDulębiankę,400dostałaodmęż-
czyznłafaktkandydowaniakobietyspowodowałwszystkichniemalstronnictwrezolucje,
przychylnetakczynnemujakbiernemuprawuwyborczemukobiet”.Z.Strzetelska,Maria
Dulębianka,DBluszcz”1909,nr30,s.327.
20
WalentynaNajdus,charakteryzującwalkęoprawaobywatelskiekobietwGalicji,pi-
sze:DPostulatprawawyborczegodlakobietwysunąłsięnapoczesnemiejscewgalicyjskich
wydawnictwach,poczynającod1905r.,gdywalkaugrupowańpostępowychopowszechne
prawogłosowaniaweszławswojenajostrzejszestadium”.Wymienićtutrzebanp.broszu-
ryWiśniewskiej(pseudonimM.Turzyma)Wyzwalającasiękobietaz1906r.,Kuczalskiej-
ReinschmitWyborczeprawakobietz1907r.,wydanąwzwiązkuzwyboramidoparlamen-
tuaustriackiego.W1908r.DulębaopublikowałabroszuręPolitycznestanowiskokobiety.
W1912r.DoraKłuszyńska,wwydawanejprzezPolskąPartięSocjalno-Demokratyczną
(PPSD)seriiDLatarnia.MisjeSocjalistycznedlaLuduRobotniczego”,wydrukowałaksią-
żeczkęDlaczegokobietywalcząoprawapolityczne,aZofiaDaszyńska-Golińskajużw1918r.
wydałaPrawowyborczekobiet.Zob.W.Najdus,Oprawaobywatelskiekobietwzaborzeau-
striackim,[w:]Kobietaiświatpolityki…,s.113;por.K.Sierakowska,Aspiracjepolityczne
ZwiązkuRównouprawnieniaKobietPolskich,[w:]Kobietaiświatpolityki…,s.245–253.
21
S.Walczewska,dz.cyt.,s.63.
22
Należywspomnieć,żewśródfeministekścierałysięróżnepostawyzwiązanezwi-
zjąrolikobietywnowoczesnymspołeczeństwie.Poglądywynikałyzpolitycznychprzeko-
nań,wyznawanychwartości,anawettradycyjnieutrwalonegowzorcaemancypantkiipa-
triotki,któryopisujewspółczesnabadaczkaRenataBednarz-Grzybek.Pozaświadomymi
feministkamiistniałarzeszakobiet,nadktórąjużw1903r.ubolewałaHelenaWitkowska,
pisząc,żestrachprzednowym,apatia,nieświadomośćilenistwosąbarieramihamują-
cymiichrozwójorazwszelkiedziałania.Turzyma,redaktorkaideowegopismaDNowe
Słowo”,skarżyłasięnabierność,obojętnośćiuśpieniekobietorazbraksolidarnychdzia-
łań.Por.R.Bedanarz-Grzybek,Emancypantkaipatriotka.Wizerunekkobietyprzełomu
XIXiXXwiekuwczasopismachKrólestwaPolskiego,Lublin2010;B.Czajecka,„Zdomu
wszerokiświat…”.Drogakobietdoniezależnościwzaborzeaustriackimwlatach1890–
1914,Kraków1990,s.220;H.Witkowska,Oprawachpolitycznychkobiet,[w:]Głoskobiet
wkwestiikobiecej,[M.Turzymaiin.],Kraków1903,s.65–71.
23
Walczewskastwierdza,żepierwszoplanowymmotywemruchuemancypacyjne-
goweFrancji,AngliiiStanachZjednoczonychbyłpostulatuzyskaniaprawwyborczych.
S.Walczewska,dz.cyt.,s.57.
