Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
CZĘŚĆPIERWSZA:Strunymuszli
RytmtematuostatniejczęściSymfoniiG-dur„Niespodzianka”JosephaHaydna
[ł]makształtznaczniebardziejwyraziściejambiczny.Wtymprzypadkugrupy
czołowe,choćobieamfibrachiczne,różniąsięznaczącotakpodwzględemmelo-
dyki,jakitempa,sądosiebiebardzozbliżoneipowiązanemocnąprogresją
akordów(I-V-I).Tedwiejednostkiskłonnesązatemtworzyćgrupętrocheiczną
nadrugimpoziomierytmicznymitworząpojedynczą,ujednoliconąanakruzęna
trzecimpoziomierytmicznym
6
.
BezwątpieniakonfrontacjatonacjiD-durif-moll[wpierwszejidrugiejczęści
Kwartetuc-mollBeethovena]niemasobierównychjakonajskrajniejszawcałym
dorobkuBeethovena.Drugatonacjapierwszejczęściodpoczątkustanowiła
modyfikacjędominanty(enhanceddominant),Des-dur(niskiVIst.)wmiejscu
C-dur(Vst.).D-durwdrugiejczęścistanowimodyfikacjętejmodyfikacji.
PonadtoowoAllegrettomanontroppowtonacjiD-durstalewykraczadoB-dur,
swojegowłasnegoakorduVIstopniaobniżonego,costanowitęsamąrelacjędo
dominantyniskiegoVIstopnia,naktórejwcześniejopartotakwiele.Wrezul-
tacieprzejściepomiędzydrugąatrzeciączęściąkwartetumożeopieraćsięna
progresjiD-dur–B-dur–H-dur,którajestrównoległadoprogresjiF-dur–
Des-dur–D-durpomiędzyczęściąpierwsząadrugą
7
.
Tutajwreszcieosiągniętoideał,doktóregodążyłpurysta,obiektywny,nau-
kowyopismuzyki,któryniejestbezsensowny,pozbawionyśladusubiekty-
wizmuczyromantycznejprzesady.Rytmjestalboniejestjambiczny.Akord
jestakordemVstopniaalbonimniejest.Wszyscywykształceniodbiorcy
zgadzająsię,mniejlubbardziej,codotego,jakrozstrzygaćtegotypukwestie.
Ajeślidochodzidosporówipojawiająsięprzykładygraniczne–nocóż,
którażdyscyplinajestodnichwolna?
Niemamwątpliwości,żeistniejąludzie,którzynaprawdęsądzą,żeto
jedynyintelektualniepoważnysposóbopisywaniamuzykiiżeopisywanie
muzykiwkategoriachemocji,ponastaniunnaukowej”muzykologiiiwspół-
czesnejteoriimuzyki,sytuujesięniemalnarównizwyjaśnianiemzjawisk
przyrodniczychwkategoriachanimistycznychalboschorzeńpsychicznych
wkategoriachopętaniaprzeznieczysteduchy.Chociażniezgadzamsięztą
6
GrosvenorCooper,LeonardB.Meyer,TeRhythmicStructureofMusic,UniversityofChicago
Press,Chicago1960,s.65.
7
JosephKerman,TeBeethovenQuartets,AlfredKnopf,NewYork1967,s.175–176.Termino-
logiaanglosaska,którąposługujesięKerman,niepokrywasiędokładniezpojęciami(np.akordu
pobocznegoVIst.obn.)stosowanymiwpolskiejtradycjianalizymuzycznej.Zanadzwyczajkompe-
tentnąkonsultacjęprzekładutegofragmentudziękujędr.AleksandrowiMockowi,któremuzawdzię-
czampojęcienniskiegoVIst.”,atakżeTomaszowiPraszczałkowi(przyp.tłum.).
