Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcieautonomii
23
(1985)-opisujeautonomięjakozdolnośćjednostkidorefleksyjnegodokonywania
wyborówuwzględniającychjejwłasneceleiwartości.Takpojmowanejautono-
miinadanomianoautonomiirefleksyjnej.Sposobyujęciaautonomiiwyróżnione
przezR.KoestneraorazG.Losiera(1996)przedstawiononarysunku1.
Autonomia
Kierowaniesobą
autonomiarefleksyjna
Odseparowywaniesię
odinnychosób
autonomiareaktywna
Rys010WymiaryautonomiiwyróżnioneprzezR.KoestneraiG.Losiera(1996)
Źródło:opracowaniewłasne.
B.HmeliA.Pincus(2002)pozaprzeglądemstanowiskstosowanychwkon-
ceptualizacjipojęciaautonomiizajęlisięrównieżzałożeniamistosowanymi
wkonstruowaniunarzędzidojejpomiaru.Wynikidokonanegoprzeglądupo-
kazały,żeautonomiajestujmowanajako:
tendencjadooddzielaniasięodinnychosób-tensposóbdefiniowaniajest
kontynuacjąkoncepcjiH.Murraya,
kierowaniesamymsobą-toujęciewystępujewteoriiE.
DeciegoiR.Ryana
(1985),
cechazwiązanazpodatnościąnadepresję-jesttostanowiskowywodzącesię
odR.Becka(Clark,Beck,1991).
Dwapierwszestanowiska-opisująceautonomięjakotendencjędooddziela-
niasięorazkierowaniesobą-zgodnezpodziałemwyróżniającymautonomię
reaktywnąirefleksyjną.WdalszychbadaniachB.HmeliA.Pincus(2002)pod-
dalianalizieczynnikowejwyniki15skalmierzącychautonomię.Spośródtrzech
zidentyfikowanychczynnikówdwaodnosiłysiędoróżnychsposobówujmowa-
niaautonomii.Czynnikamitymibyłyrządzeniesamymsobąoraztendencjado
odseparowywaniasięodinnychosób.Czynnikitenastępniemetodąwektorową
rzutowanonawymiarydominacja-poddanieorazwrogość-przyjaznośćtwo-
rzoneprzezprzymiotnikiSkalPrzymiotnikówRelacjiMiędzyosobowych(Te
InterpersonalAdjectiveScales)(Wigginsiin.,1988).Czynnikujmującyauto-
nomięjakorządzeniesamymsobąokazałsięistotnieidodatnioskorelowany
zwymiaramidominacjiiprzyjazności.Wprzypadkuczynnikadrugiego,na
którymobserwowanowysokieładunkiskalmierzącychautonomięjakoodse-
parowywaniesięodinnychosób,zarejestrowanoistotnydodatnizwiązekzdo-
minacjąorazwrogością.
M.Noom(1999a)napodstawieprzegląduliteraturypsychologicznejwy-
różniłtrzynastępującesposobyujmowaniaautonomii:perspektywępsychody-