Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Kozubski(red.),P.Liberski(red.),Chorobyukładunerwowego,Warszawa2003
ISBN83-200-2972-4,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2004
28
Chorobyinfekcyjneukładunerwowego
Oponatwardajestpogrubiała.Oponymiękkiesą
zmętniałeipogrubiałe.Mikroskopowowoponach
ikorzemózgu,zwłaszczapłatówczołowych,widocz-
nesąnaciekizapalnezłożonegłówniezlimfocytów
ikomórekplazmatycznych,zatarciewarstwowości
koryorazubytkineuronów.Reakcjazestronygleju
poleganazwiększeniuliczbykomórekastrogleju
imasywnympojawianiusięmikroglejupałeczkowa-
tegoułożonegoprostopadledopowierzchnikory
(ryc.1.4).Widocznyjestrównieżrozrostglejupod-
wyściółkowego,którytworzyziarnistościwyrastają-
cedoświatłakomór.
Wpoczątkowymokresiewiądurdzeniawbadaniu
mikroskopowymstwierdzasięnaciekizapalnezłożo-
nezlimfocytówikomórekplazmatycznychwopo-
nachiwokółnaczyńorazwkorzeniachtylnych.Wi-
docznesązmianydemielinizacyjnewpowrózkach
tylnych.Wmiarępostępuchorobyzmianyzapalnesą
corazsłabiejwyrażone,nasilająsięnatomiastzmiany
zwyrodnieniowe.Wogniskachdemielinizacjirozwija
sięglejwłóknisty,tworzącbliznyglejowe.Często
zmianomzapalno-zwyrodnieniowymulegająnerwy
czaszkowe,najczęściejIII,ViVIII.
Ryc.1.4.Masywnaproliferacjamikrogleju(dziękiuprzej-
mościprof.HerbertaBudki,InstytutNeurologiiUniwersy-
tetuWiedeńskiego).
Objawykliniczne
Ostrekiłowezapalenieoponzdodatnimiodczynami
serologicznymiwystępujezwyklepook.2latachod
zakażenia.Jesttorzadkamanifestacjakiły,któraroz-
wijasięjedyniewmniejniż3%wszystkichprzypad-
ków.Możewystępowaćzarównobezobjawowo,jak
imanifestowaćsięwsposóbzależnyodumiejscowie-
nia(bóległowy,nudności,fotofobiaiobjawyopono-
we).Przyostrympojawieniusięwodogłowianiewy-
stępująobjawyogniskowe.Przyzajęciuoponnapod-
stawielubsklepistościwystępująobjawyoponowe
(w60%),gorączka(<50%),porażenianerwów
czaszkowych(45%)lubobjawyogniskowe(drgawki
w17%,afazja,niedowład)orazzaburzeniapsychicz-
ne(splątanie,delirium)będącewynikiemzmianna
sklepistościmózgu.Znerwówczaszkowychnajczę-
ściejjestzajętynerwprzedsionkowo-ślimakowy
(42%),twarzowy(41%),wzrokowy(27%)orazoko-
ruchowy(24%toodsetekwszystkichchorychzzaję-
ciemnerwówczaszkowych).Uokoło50%chorych
występujezajęciekilkunerwów.Poadekwatnymle-
czeniuobjawycofająsię,zwyjątkiemporażenianer-
wuwzrokowegoinerwuprzedsionkowo-ślimako-
wego.Wobutychprzypadkachdeficyt(wzrokui/lub
słuchu)jestzwykletrwały.Zmianyserologiczne
wpłyniemózgowo-rdzeniowymsączęstszeniżwsu-
rowicy.VDRLwpłyniemózgowo-rdzeniowymjest
pozytywnyw90%,występujepleocytozajednojądro-
wa(>10komórek/Pl),stwierdzasiępodwyższone
stężeniebiałkaiobniżoneglukozy.
Kiłanaczyniowo-mózgowawystępujewkilkalat
pozakażeniu(szczytw7.roku)u3–15%chorych.
Manifestujesięobjawamiogniskowymi(niedowład,
afazjaidrgawki)wskutekzawałówmózgui(lub)
rdzenia(naglepojawiającasięparaplegia).Objawy
ogniskowesąpoprzedzoneobjawamiprodromalnymi
podpostaciąbólówizawrotówgłowyorazzaburzeń
psychiatrycznych(apatia,zmianynastroju,drażli-
wośćiubytkipamięci).Wiekchorychjestzwykle
niższyniżwprzypadkachzawałówmózgunatle
zmianmiażdżycowych,aobjawyzejściowemniejna-
silonezewzględunamniejszykaliberzajętychtętnic,
możliwośćwytworzeniakrążeniaobocznego(proces
jestpowolipostępujący)izwyklemłodszywiekcho-
rych.Zmianynajczęściejdotyczątętnicyśrodkowej
mózgu(ok.60%),anastępnietętnicypodstawnej(ok.
12%).Zmianywielutętnicsąobserwowanewbada-
niachangiograficznych,natomiastobjawykliniczne
zajęciawielunaczyńsąrzadkie.Procesmożedoty-
czyćtakżerdzeniakręgowegozzajęciemtętnicmię-
dzyżebrowychorazprzedniejlubtylnejtętnicyrdze-
niowej.Początekobjawówjestnagły,adeficytzwy-
kletrwały.MRIumożliwiawykrycieprocesu
zapalnegowoponach.
Kiłatrzeciorzędowawystępujew10–20latpo
zakażeniu,przyczymporażeniepostępującezwykle
pojawiasięwcześniejniżwiądrdzenia.Porażeniepo-
stępującerozpoczynasięzwykleobjawamiprodro-
malnymipodpostaciązaburzeńosobowości,trudno-
ścikoncentracjiizapamiętywania,niepokoju,roz-
drażnieniainaprzemienniewystępującychstanów
podwyższonegonastrojuidepresji.Wrazzpostępem
chorobydołączająsięobjawypsychotyczne(charak-
terystyczneurojeniawielkościowe)lubobjawynaśla-
dującewieleodmiennychchoróbpsychicznych(nie-
którzyautorzytwierdzą,żewszystkie)orazotępienie.
MożewystępowaćobjawArgyllaRobertsonalubnie-
równośćźrenic.Mowajestzniekształcona,spowol-
niałazcechamiafazjinominalnejiecholalią.Lord
Brainodróżnianprostytypotępienny”paraliżupostę-
pującegoorazpodtypy:depresyjny,pobudzonyima-
niakalny.Choryjestbrudnyinieadekwatnie,nie-
chlujnieubrany,nadużywaalkoholu.Występująinne
objawyneurologiczne:drżenie,najbardziejnasilone
