IBUK Libra

1.1.Statusontologicznyciągłości

zjawiska[Thom1991,s.72].Ciągłość–opróczrękojmistabilizacjiiustawiczności

–miewacharakterwarstwowy,coewokujeprzedłożonywyżejargumentB.Skargi.

Warstwowośćoznaczałabyrównoczesnośćtego,conierównoczesne(niczymwprze-

krojugeologicznym),awięcmariażdiachroniiisynchronii,różnorodnościpochodzenia

idługościtrwania,heterogenicznościkontekstówpowstaniaifunkcjonowania,napięć

iliniipodziałów.Takrozumianawarstwowośćstarasięgodzićrozmaiteprędkości

trwaniaitempaprzemianzachodzącychwróżnychepokach,odkładaświadectwaprze-

szłości,wreszcie–uwzględniarównoprawniewielośćczasów[Koselleck2012,s.3–4].

Prześwitujetutajbezceremonialnie(nieconadużywanawspółcześnie)interpre-

tacyjnaﬁgurapalimpsestu.Coistotne,jakzauważaMichałBristiger,„warstwowa

strukturadanejrzeczypozostajeniezależnaodludzkiejświadomości”.Ciągłość

doświadczanazaś–podobniedoczasu–jawićsięmożewpermanentnym„teraz”

(wtedyprzeszłośćiprzyszłośćsąnieosiągalnedlaczłowieka)czyteżwnieustannym

przemijaniu(awtedytoteraźniejszośćstajesięunieważniona,zawieszona)[Kobiela

2011,s.127–128].Ciągłośćczasowąrozpinasięnierzadkonaskali:dotychczaso-

wość–aktualność–możliwość[ibidem,s.160],ciągłośćprzestrzennąnatomiast

rozpisujesięuparciewedlekryteriówpodzielności(echoprzemyśleńZenonazElei),

przyleganiaizespalania.Przestrzeń,intensywnośćstrumieniabądźbarwy,biegczasu–

jakociągłe–sąnieskończeniepodzielne,spoiste,rozciągłe(kontinuum),tymróżniąc

sięodstrukturluźnych,swobodnych,dyskretnych,odosobnionych,indywidualnych

(np.liczb)[Mioduszewski1996,s.5–6].

Wobecpowyższegoodnotujmynamarginesiepytanie,dośćrozbudowaneizłożone,

któretowarzyszyćnambędzienieśmiałodokońcaniniejszychrozważań,amianowicie:

costanowiistotęciągłości(ontologicznej/epistemologicznej)–następstwawczasie?

wyrazistośćświadectwtychnastępstw?przekonanieokoniecznościtworzeniatakich

świadectw?więźprzestrzenna?siłaidługotrwałośćrelacji?związekprzyczynowy?

wielowarstwowośćstosunku?koherencjapozostałościwzględemźródła?Znamienna

towykładniaciągłości,którazdołałabypogodzićtakniewspółmierne,aniekiedyinie-

wymierneprzesłanki.

Sięgnijmynaostatekdoźródełsłownikowychiencyklopedycznych.Uwypukla

siętamżenastępującetropysemantyczneciągłości:(i)nadewszystkonieustan-

ność(ciągłytobezustanny,nieustający,ustawiczny,nieprzerwany);pozatym(ii)

stabilność(ciągłytostały,trwały);(iii)regularność,względnieczęstotli-

wość(ciągłytopowtarzającysię,cykliczny,rytmiczny,systematyczny,wahadłowy,

codzienny);(iv)chroniczność(ciągłytopermanentny,przewlekły,wieczny,stale

obecny)[Encyklopediapowszechna2006;Słowniksynonimów1993].

Leksykalnepolekonotacyjneprzypadłowudzialeciągłościnaderrozległe,wyzna-

czonebowiem:(a)związkiem(powiązaniami,współzależnością,korelacją,sprzęże-

niem,kazualnością,odniesieniem,relacją,więzią,stosunkiem),oraz(b)łącznością

(kontaktem,stycznością,sąsiedztwem,przyległością,wspólnotą,jednością,asocjacją,

bliskością)[Słowniksynonimów1993].Zakażdymztychterminówkryjąsięwykładnie

subtelniezniuansowaneznaczeniowo,należywięczachowaćumiarwichzamiennym

stosowaniu.

Brak wyników