Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
krzyżowały.Tragediaimedycynawpisująsięwsamozwieńczenie
procesu,zktóregowyłoniłasięświadomośćwartościetycznychoraz
wagirozumu.Niemożnaichoddzielićodkształtowaniasięide-
ałuwolnościpolitycznejiindywidualnejorazodnarodzinducha
nauki.Zdrugiejzaśstronytragediaimedycyna-dwaprzejawy
tego,cozwyklepostrzegasięjakopostępcywilizacji-lokująsię
takżepośrodkugłębokiegokryzysu,wktórymgreckiespołeczeń-
stwopogrążałosięwViIVw.,iktórydoprowadzićmiałAtenydo
upadku.AlbowiemwGrecjiwielkaepokaoświeceniabyłajedno-
cześnieepokąprześladowań-przypominaEricRobertsonDodds.
Uczonychskazywanonabanicję,wolnośćmyślitrzymanonawodzy,
aksiążkipalono8.TragicznaśmierćSokratesa,skazanegow399r.
p.n.e.nawypiciecykutyzadeprawowaniemłodzieżyiobrazębogów
polis,sugeruje,żebyłyrównieżinneprocesyiinneegzekucje.Epoka
hipokratejskabyłatakżeepokąmnożeniasięsanktuariówpoświę-
conychmagicznymuzdrowieniom,kultAsklepiosazaśpojawiłsię
wAtenachwłaśniezażycialekarzazKos.Odkryciemoralnejwolno-
ścijednostkizachwiałotradycyjnymipodstawamiżyciaduchowego.
Bojeślijednostkamiałasamaokreślić,wjakisposóbchcepokierować
swoimżyciem,jednarzeczbyłaniezbędna:otóżnajpierwmusiałaona
wiedzieć,czegochce;potrzebnybyłpotwierdzonypunktwidzenia,zktó-
regomogłabyogarnąćcałośćswejegzystencjiiustalićsolidnezasadydla
swegoprzyszłegopostępowania.Leczjakgoznaleźćwepoce,wktórej
wszelkiesposobywidzeniaświatawzniesioneprzezwspólnotęchwiały
sięirozpadały?9
Niejasnytopunktwidzenia;podważasiłęrozumu,wskazuje
napotęgęfizjologicznejnaturyczłowiekainakruchośćjejrówno-
wagi,atakżedopuszczamożliwośćistnieniazaświatów;tych,które
wswoichtragediachprzedstawiaEurypides.Wjednejzjegoostat-
nichznanychnamtragedii,Bachantkach,wystawionejwAtenachjuż
pośmierciautora,Doddswidziećchceskruchępoetyracjonalisty,
którywobliczuśmiercizwracasiękureligii.Jesttodyskusyjnainter-
8E.RobertsonDodds,Grecyiirracjonalność,przeł.J.Partyka,Homini,Byd-
goszcz2002.
9M.Pohlenz,Lalibertégrecque.Natureetévolutiond’unidéaldevie,Payot,Paris
1956,s.201.
42
