Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Wprowadzenie
zajmującejsięróżnymiaspektamizwiązanymiznarodzinamiiwychowywaniem
bliźniąt
81
.Galtonwykorzystałfenomenbliźniątdobadańmechanizmówdziedzi-
czenia.Szczególnieinteresowałagorolagenówiwpływśrodowiskanarozwój
człowieka,apomocnedlaniegobyłyobserwacjedokonanenaparachbliźniąt.
Zwracałuwagęnawyglądrodzeństwa,tempoichrozwoju,podobieństwocha-
rakterupisma,aprzedewszystkimnaichzachowanieipsychikę.Wynikitych
badańzawarłwartykulez1875r.82Galtonjednakniebyłwpełniświadomy
różnicmiędzybliźniętamijedno-idwujajowymi-dzieliłjetylkonabliźnięta
owielkimpodobieństwieiniepodobnedosiebie.Rozróżnieniatego,absolut-
niepodstawowegodlageminologii,dokonałow1924r.niezależnieodsiebie
dwóchbadaczy:CurtisMerrimaniHermannSiemens83,dostarczającnarzędzi
nowoczesnymbadaniomnadbliźniętami84.Wartojednakpamiętać,żemimo
rozwojumedycynyjeszczenapoczątkuXXw.popularnabyładegeneratywna
koncepcjapowstawaniabliźniąt,uważającanarodzinywięcejniżjednegodziecka
wjednymporodziezazwierzęcyatawizmlubskutekchorób(epilepsja,syfilis)
bądźzłegotrybużycia(alkoholizm)85.
Wbadanianadfenomenempowstawaniairozwojubliźniątzaangażowanesą
nietylkoróżnegałęziemedycyny,aletakżeantropologiaietnografia.Odpoczątku
XXw.genetykazaczęładostarczaćtymdwómdziedzinomcennychinformacji.
Przedstawianienarodzinwieloraczkówjakokuriozumnaturyprzeszłozprac
teratologicznychdoprasy
86
,wnaucezaścorazczęściejkorzystanozmetodysta-
tystycznej,zapomocąktórejzbieranoinformacjeoliczbieurodzonychbliźniąt,
ichrozmieszczeniugeograficznym,wiekumatekwieloraczkówitp.
87
Napoczątku
XXw.prasazaczęładonosićoprzypadkachmorderstwdokonywanychnabliź-
niętach(np.przezwlewaniedzieciomdogardełwrzącegooleju88czyzakopy-
waniejednegozbliźniątżywcem89)wśródczęściplemionafrykańskich,które
81KrótkiprzeglądrozwojugeminologiiwXIXinapoczątkuXXw.możnaznaleźć
w:L.Gedda,TwinsinHistorył,s.24-32.
82F
.Galton,TheHistoryofTwins,asaCriterionoftheRelativePowersofNatureandNurture,
DFraser’sMagazine”12(1875),s.566-576.
83R.D.Rende,R.Plomin,S.G.Vandenberg,WhoDiscoveredtheTwinMethod?,DBehavior
Genetics”20/2(1990),s.277-285.
84Czytelnikzainteresowanyaktualnymstanemwiedzywtejdziedziniemożesięgnąć
np.popozycję:E.A.Stewart,ExploringTwins.TowardsaSocialAnalysisofTwinship,London
2000,szczególnies.39-76.
85L.Gedda,TwinsinHistorył,s.67-68.
86ClaudiusMayerodnotowujenajwcześniejsząinformacjęosześcioraczkach,podaną
wprasiepopularnej,z1846r.,idem,SextupletsłPartI,s.128,azgazetylipskiejz1718r.
pochodziwzmiankaonarodzinachsiedmioraczków,videidem,SextupletsłPartII,s.251.
87Przykładowo:sprawozdaniezsekcjieugenikiMiędzynarodowegoInstytutuAntropologii
z1925r.,Lesjumeaux:étudemorphologique,fonctionnelle,statistiqueetpsycho-sociologique,section
d’eugénique,réuniondu12mars1925souslaprésidencedeM.leDocteurG.Hervé,DRevue
anthropologique”35(1925),s.209-267.
88J.R.Harris,ARecentTwin-MurderinS.Africa,DFolklore”33/2(1922),s.214-233.
89I.Schapera,CustomsRelatingtoTwinsinSouthAfrica,DJournaloftheRoyalAfrican
Society”26/102(1927),s.118.
