Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wprowadzenie
formynietworząokreślenianabliźniętaodliczebnika(dwa’(akad.żina;hebr.
żənayim),wprzeciwieństwiedowspomnianychwyżejformindoeuropejskich.
Niezajmujęsięwtejpracytekstamiegipskimi,alewartodaćsłowokomen-
tarzatakżeiotejkulturze.Wklasycznymegipskim(bliźniak’toḥtr;słowotopo
razpierwszypojawiłosięwźródlezokresupanowaniaXXIIdynastii(ok.945-
720p.n.e.)
127
ibyłoużywanejeszczewkoptyjskimwformiehoter(byćpołączo-
nym,podwójny’
128
.Owoźródłototekstwyrocznizapisanynapodłużnympasku
papirusuprzeznaczonymdonoszenianaszyijakoamulet129.Miałonuchronić
kobietęprzedDurodzeniemHorusa130,poronienieminarodzinamibliźniąt”131.
OdokresuXXVdynastiiwźródłachzaczynająsiępojawiaćimionaosóbpry-
watnych,(Bliźniak’(P
ȝ
-ḥtr)i(Bliźniaczka’(T
ȝ
-ḥtrt)
132
,odpowiadającegreckiemu
imieniu
Δńδυpoc
/
Δiδύpη
czyłacińskimGeminus/Gemina,Gemellus/Gemella
133
.
Wzachowanychtekstachniespotykamysłowaokreślającegotrojaczki.
Źródełegipskichopisującychmnogiporódiwieloraczkijestbardzomało
134
.
JohnBaineswskazujejedyniedwa:stelęzczasówAmenhotepaIII,naktórej
KsięgiRodzajusugeruje,aDziejeApostolskie(Act.Ap.7.3)wprostwskazują,iżmiałoto
miejscepośmierciTeracha.Sprzecznościniema,jeśliuznać,żeAbrahambyłdrugimlub
trzecimsynem(wymienionymjakopierwszytylkozracjiswegoznaczeniadladziejówIzraela)
itourodzonymkilkadziesiątlatpopierwszymsynuTeracha-zatembracianiemoglibyć
trojaczkami.ProblemtenkomentowałtakżeAugustynzHippony(Aug.Quast.Hept.I25.2).
Fraza,żekomuśwokreślonymwiekuurodziłosiękilkorodzieci,pojawiasięjeszczeprzy
Noem(Gen.5.32):DAgdyNoemiałpięćsetlat,urodzilimusię:Sem,ChamiJafet”(tłum.
polskie:PismoŚwięteł,s.28),którzywSeptuagincieokreślenisąpoprostujakotρεlcυἱoύc
(trzejsynowie’.
127J.Baines,EgyptianTwins,DOrientalia”54/4(1985),s.470;J.-L.Chappaz,Jumeaux,
jumelleset«doubles»enÉgypteancienne,[w:]Desjumeauxetdesautres,ed.C.Savary,Ch.Gros,
Genève1995,s.171.
128ACopticDictionary,ed.W.E.Crum,Oxford1939[2000],s.726.
129T.G.Wilfong,TheOracularAmuleticDecrees:AQuestionofLength,DTheJournalofEgyp-
tianArchaeology”99(2013),s.295-300.
130Wswojejpoprzedniejksiążcepisałam,referującpassuszTetrabiblosuKlaudiuszaPto-
lemeuszaonarodzinachhermafrodytówiharpokratyków,żeDharpokratyk”mógłbybyćokre-
śleniemnasłabowite,niewpełnirozwiniętedziecko-takiopisHarpokratesaznajdujemy
wOIzydzieiOzyrysiePlutarcha.JednocześniewskazałamnaistnienieimieniaHartenu-DHorus,
któryjestsłaby”,iegipskiegookreślenianaHarpokratesa-Har-pa-chered:DHorus,który
jestdzieckiem”.NieznałamwtedyjeszczeprzykładuzOracularAmuleticDecrees,alemyślę,że
wspieraonmojąpierwotnąintuicjęiDnarodzinyHorusa”czyDhorusowyporód”należyrozu-
miećjakonarodzinywcześniaka.VideD.Lewandowska,Androgynczyhermafrodytał,s.160-161.
131J.Baines,EgyptianTwins,s.470:D«Weshallfillherwombwithmaleandfemale
children.WeshallsaveherfromaHorusbirth(?),frommiscarrying(?)(and)fromgiv-
ingbirthtotwins»”.Wydanietegotekstuznajdujesięw:I.E.S.Edwards,OracularAmuletic
DecreesoftheLateNewKingdom,vol.I,London1960(HieraticPapyriintheBritishMuseum
4),pl.26,s.67-69[nonvidi].
132J.Baines,EgyptianTwins,s.471.
133WięcejorzymskichimionachnadawanychbliźniętomvideF
.Mencacci,Ifratelliamicił,
s.126-192[nonvidi];eadem,Relazionidiparentelał,passim.
134Tosamostwierdzają:R.M.Janssen,J.J.Janssen,GrowingUpinAncientEgypt,London
1990,s.10-12;J.-L.Chappaz,Jumeaux,jumellesł,s.172.
