Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
|
7
telnikaszmerIlissu,aodgłosycykadzFajdrosazastępujeśpiew
ptaka8.Trudnowyobrazićsobietakikrajobrazjakoistniejącyreal-
nie,podobniejakniesposóbodtworzyć,jakiemiejscezajmował
każdyzbohaterówdialoguwtejprzestrzeni:chociażCyceronpisze,
gdziesiedzieliidokogobezpośredniozwracalisięposzczególni
uczestnicyrozmów,próbyprzeniesieniatakichukładównapłasz-
czyznęrzeczywistościnieprzynoszązadowalającychrezultatów9.
Niewykluczone,żetegorodzajuwątpliwościrozwiałabydokładna
analizagreckichźródełMarkaTulliusza,którymógłpoprostu
opieraćsięnaistniejącychjużwliteraturzehelleńskiejmodelach
literackich,dostarczającwykształconemuczytelnikowidodatko-
wejiwyrafinowanejrozrywki,polegającejnaodkrywaniuzwiąz-
kówmiędzytekstamimówcyaliteraturąwcześniejszą.
BohaterowiedialogówCyceronatakżenależądoprzestrzenilo-
cusamoenus:wybitniRzymianie,znawcykulturygreckiej,nie
tracąniczeswojejsłynnejgravitas,mimożeniegardząliteraturą.
Czytacyludzienaprawdęistnieli?Czyteżświatprzedstawiony
wdialogachmówcyjestświatemidealnym–alternatywnąwizją
historiistworzonąprzezCyceronadlasiebiejakopociecha
idlapotomnychjakotestament?
Analizazebranegowtymstudiummateriałudałaodpowiedź
twierdzącąnadrugiepytanie.Tak,MarekTulliuszCyceronprze-
kazałnamwyidealizowanyobrazrzeczywistości.Cowięcej,jestem
przekonana,żemówca,jakkolwieksammógłpaśćofiarąwłasnych
wyobrażeń,świadomiestosowałwobecczytelnikatechnikimani-
pulacjiideologicznejwdialogachfilozoficznych,azatemwteks-
tach,wktórychbadaczelicząsięztymzjawiskiemwmniejszym
stopniu10,iwykorzystującmateriał,którywydajesięmałoatrak-
cyjny,toznaczypoprzezpraktykęcytowaniaiprzekładu.
TłumaczeniaCyceronasąwrzeczywistościniezwykleinteresu-
jącymiświadectwamiliterackimi,gdyżdziękinimmiałmiejsce
bezpośrednikontaktdwóchsferkulturowych–rzymskiejihelleń-
skiej.Analizującprzekładymówcy,szukałamzatemodpowiedzi
napytanie,cozmieniłCyceronwtrakcietłumaczenia.Czybyłyto
tylkozmiany,jakichdokonujekażdytłumacz,napotykającna
ograniczeniawłasnegojęzyka?Czybyłytotylkozmianymistrza
stylistykiłacińskiejpragnącegozmierzyćsięzGrekami?Czyteż
